Met steun van de Erfgoedcel


Onderstaande projecten werden ondersteund door ECRU Erfgoed (v.h. Erfgoedcel Mijn-Erfgoed), nadat er telkens een aanvraag binnen het project- of restauratiesubsidiereglement werd ingediend.

Bereid ook jij een erfgoedproject in de Mijnstreek voor? En wil je nagaan of ook jouw initiatief kans maakt op een ondersteuning door de erfgoedcel? Lees er dan zeker onze subsidiereglementen op na en/of neem contact op met de erfgoedcel.

Projectsubsidies

Ondersteunde projecten in 2019

Ook in het lopende jaar zijn weer diverse projectsubsidies verleend. De volgende projecten zijn inmiddels al afgerond.

75 jaar bombardement van Beverlo

Heemkundige Kring Beverlo vroeg subsidie aan voor een project t.g.v. ’75 jaar bombardement van Beverlo’. Dit project bestond uit twee delen: de 75-jarige herdenking van het bombardement op Beverlo (12 mei 2019) en de metaaldetectorendag in lagere school ‘De Hoeksteen’ te Korspel (28 mei 2019). Tijdens de jaarlijkse herdenking van het bombardement op 12 mei 1944 op Beverlo,werd een brochure overhandigd aan de bezoekers, waarin (eindelijk) de ware oorzaak van de historische Engelse vergissing wordt uitgelegd. De leerlingen van ‘De Hoeksteen’ maakten kennis met de geschiedenis van het bombardement en kregen nadien een initiatie in het gebruik van metaaldetectoren door bevoegde detectoristen om naar relicten van het gecrashte vliegtuig in de Zuidstraat te speuren, en werden zo betrokken bij de geschiedenis van hun dorp.


75-jarige herdenking crash Lancaster bommenwerper – Pilot Penry Guy

Op 22 juni 2019 was het 75 jaar geleden dat er nabij het station van As een Lancaster bommenwerper van de RAF neerstortte, waarbij de piloot Penry Guy omkwam. De feitelijke vereniging Fonds Penry Guy herdacht deze crash op 21 juni met een voorstelling/ documentaire over Penry Guy waarbij de brochure “Penry Guy en zijn Lancaster Avro III” werd voorgesteld. Op 22 juni werd een tentoonstelling geopend met o.a. gevonden brokstukken van de Lancaster, een maquette van het vliegtuig, foto’s en beeldmateriaal van Penry Guy, de uniformen van een Engelse piloot en soldatenuniformen, en (i.s.m. Heemkundige Kring As) “As tijdens WOII”. Tevens waren er die dag officiële herdenkingsmomenten gepland aan het graf van Penry Guy in As, en aan de crashplaats. Nadien werd een infobord aan het gedenkteken geplaatst met een QR-code die refereert naar het beeldmateriaal en de getuigenissen.


Camera obscura: fotografie en beeldvorming

De Heemkundige Kring Zolder vroeg projectsubsidie aan voor het opstellen van een tentoonstelling in het Museum Woutershof in Heusden-Zolder vanaf Erfgoeddag op 28 april tot de laatste zondag van september. Deze tentoonstelling vertelt een verhaal in het kader van het thema “Hoe maakt u het”, over hoe de fotografie zich ontwikkelde door de jaren heen en haar resultaten. Er worden camera’s tentoongesteld van de meest eenvoudige tot de meer ingewikkelde toestellen, met daarbij oude foto’s en zichten over het dorp. Foto’s die gemaakt zijn met zulke oude toestellen..


Tentoonstelling ‘Het vrijthof, vroeger en nu’

Ter gelegenheid van de inhuldiging van het nieuwe vrijthof in Eisden-Dorp stelde vzw Netwerk Eisden een tentoonstelling samen die toonde hoe het Vrijthof, het hart van Eisden-Dorp, veranderde door de tijd. Deze veranderingen staan symbool voor de rijkdom die de ontdekking van steenkool met zich meebracht en wat dit betekende voor de streek over een periode van 100 jaar. Of hoe een dorp transformeerde bij de ontdekking van steenkool naar een stedelijk weefsel met grootse plannen, tot een plaats die na de sluiting van de koolmijnen vergeten werd in de reconversie.

De tentoonstelling liep van 6/4 tot en met 18/5/2019 in de Sint-Willibrorduskerk in Eisden-Dorp.


Herdenking aan het ontmijnersmonument te Genk

Op 27 april 1942 werden vier Belgische militaire ontmijners het slachtoffer van en mislukte ontmijningsoperatie van een geallieerde bom in Bret-Gelieren, Genk. In september 2016 werd ter nagedachtenis op de plaats van het ongeluk een monument opgericht en ingehuldigd. Op 25 april 2019 organiseerde Comité II opnieuw de jaarlijkse herdenking met toespraken en bloemenhulde, en nadien een samenkomst in de Flèèketaer voor een lezing en een broodmaaltijd, bestemd voor familie van de omgekomenen, afvaardiging van Stad Genk, DOVO, de verenigingen van oud-strijders van As en Genk, omwonenden van het monument en omliggende scholen. De aanwezigen kregen ter herinnering een prentbriefkaart waarop het ontmijnersmonument prijkt.

Erfgoeddag 2019 bij de Nostalgie

Landbouwmuseum De Nostalgie doet al jaren mee met Erfgoeddag en vormt een belangrijke publiekstrekker met grote bezoekersaantallen. De conservator doet dan ook een uitgebreide promotiecampagne voor de activiteit op Erfgoeddag en voor de Nostalgie in het algemeen. Met subsidie werden er affiches en banners voor Erfgoeddag 2019 voorzien en ook een nieuw flyerontwerp voor het museum gelanceerd. Tevens werden er postkaarten voorzien om te bezorgen aan het publiek.

Nacht van de Geschiedenis, thema: ‘Meesterschap’

Davidsfonds Koersel organiseerde op 19 maart 2019 haar jaarlijkse dialectavond in het kader van De Nacht van de Geschiedenis. Dit jaar was het thema ‘Meesterschap’. Voor deze avond werd een aantal personen uitgenodigd om te vertellen over hun bijzondere kundigheid of prestatie, vnl. aan de hand van interviews of een uitleg over hun werk of prestaties. Daarnaast werden oude foto’s getoond over dit thema. De aanwezigen worden er actief bij betrokken. Subsidie werd verleend voor o.a. het ontwikkelen en drukken van affiches, flyers en plakkaten, de huur van de zaal en geluidsapparatuur.


Wereldoorlog II: Herdenking neerstorting geallieerd vliegtuig in de Kneippstraat (Bokrijk, Genk), het Russisch kamp in Winterslag en de omgekomen verzetslui van Winterslag

Vereniging Comité II vroeg subsidie aan om op 13 mei 2019 i.s.m. BeWOOG een herdenking te houden. Om 9 uur werd een infopaneel in de Kneippstraat onthuld nabij de gedenksteen ter herinnering aan de gecrashte Britse Lancaster. Na de onthulling ging de tocht per auto naar Het Kliniekske aan de Noordlaan te Genk, waar twee panelen werden onthuld: één om te herinneren aan het Russisch kamp van Winterslag, en één dat de omgekomen verzetslui van Winterslag tijdens WO II eer betuigt. Subsidie werd toegekend voor de druk van een brochure, de aanmaak van panelen en de huur van zaal ’t Kliniekske.


‘Opgrimbie heeft een hobby’- tentoonstelling Erfgoeddag

Heemkring ’t Oude Grimbiaca hield op Erfgoeddag (28 april 2019) een tentoonstelling met als thema “Opgrimbie heeft een hobby”. Deze tentoonstelling stond volledig in het teken van creativiteit en gaf een uniek beeld van meer dan een eeuw handenarbeid in Opgrimbie. Met historische foto’s van voormalige verenigingen en sommigen onder hen waren al werkend te zien met bijbehorende attributen of gereedschappen. De subsidie werd toegekend voor de huur van de zaal (Wijkcentrum Opgrimbie), het laten maken van foto’s op canvas, flyers en een bijbehorende publicatie.


‘Widder ’t nog va vrugger?’ –  gedichtenbundel van Jefke Dreesen

De vereniging Leesclub Houthalen-Helchteren vroeg subsidie aan voor het project ‘‘Widder ’t nog va vrugger?’. Jefke Dreesen schreef sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw gedichten in het Houthalens dialect voor menig jubileum van geburen vrienden en kennissen. Gedurende enkele jaren verzorgde hij de rubriek ‘Manne, widder ’t nog va vrugger?’ in het toenmalig tijdschrift van de fanfare Broederkring. Naar aanleiding van de poëzieweek 2019 werd deze gedichtenbundel in een mooie uitgave verwerkt en voor het grote publiek beschikbaar gesteld. De vertaling in het Nederlands van elk gedicht maakt dit stuk erfgoed ook toegankelijk voor een publiek dat het Houthalens dialect niet spreekt.

Ondersteunde projecten in 2018


Helchteren voor en tijdens WO I (1900-1920)

De Erfgoedcel subsidieerde Erfgoedwerking Helchteren om een lezing met tentoonstelling in De Roepsteen Helchteren te houden op 30 december 2018, ter afsluiting van de herdenkingsperiode van WO I, en als ontmoetingsmoment. De tentoongestelde foto’s die vooral het dagelijks leven van een dorp in WO I illustreerden, werden tijdens de lezing ook geprojecteerd. De subsidie dekte de kosten van zaalhuur, aankoop materiaal voor de tentoonstelling en de druk van folders.


‘La Baracca’ 35 jaar

Het bestuur van Acli ‘La Baracca’ vroeg subsidie aan om ter herinnering aan de 35ste verjaardag van de wederopbouw van het lokaal (dat nadat het paviljoen dat in 1955 ter beschikking was gesteld, door brand verwoest werd) een verjaardagsreceptie te houden op 10 december 2018. Tijdens deze receptie werden ook historische foto’s op plaatdruk getoond. Subsidie werd toegekend voor de druk van uitnodiging en affiches, sticker, een gazet en bierkaartjes, en het afdrukken van historische foto’s op plaat.


Door de jaren… ons erfgoed
Ter gelegenheid van 70 jaar immigratie van de Oekraïense gemeenschap en 30 jaar ingebruikname, na verbouwing, van het gewezen logementshuis “Terminus”, en uit dankbaarheid aan de gemeenschap en de plaatselijke bevolking organiseerde de vzw Josif Slipyj i.s.m. vzw Heilige Sophia Genk een tentoonstelling met een receptie en concerten op 19 en 20 oktober 2018, met financiële steun van de Erfgoedcel voor de druk van brochures en flyers en kosten verbonden aan de tentoonstelling.

De Beverlose schansen
Heemkundige Kring 3581 Beverlo vroeg subsidie aan om i.s.m. Cultuurdienst Stad Beringen en Openluchtmuseum Bokrijk de geschiedenis van de Beverlose schansen in de kijker te zetten t.g.v. de restauratie van het “schanshuisje van Beverlo” in Openluchtmuseum Bokrijk. De Heemkundige kring kreeg subsidie van de Erfgoedcel om een gelegenheidsbrochure over de geschiedenis van de Beverlose schansen uit te brengen en 6 schansfoto’s te laten vergroten voor de presentatie.

Zoe zègge ve dat (Zo zeggen we dat)
Kamera Genk kreeg subsidie om i.s.m. Veldeke Genk (dialectkring) een boek uit te geven, dat een geïllustreerde verzameling van 480 Genker uitdrukkingen bevat, en een Groen Blok, waar het dialect en het AN elkaar ontmoeten. Dit boek werd op 23 november 2018 gepresenteerd in zaal ‘Kempengalm’ in Genk-Zwartberg.

Herdenking ‘Russisch Kamp
Feitelijke vereniging Comité II vroeg subsidie aan om een herdenking te organiseren op de voormalige site van het ‘Russisch kamp van Zwartberg’ waar 70 jaar geleden Russische en Oekraïense krijgsgevangenen waren ondergebracht tijdens hun dwangarbeid in de mijn van Zwartberg. Op deze site werd op 14 september 2018 een gedenkpaneel onthuld, gevolgd door een lezing over de aanwezigheid van Russen en Oekraïeners in Genk tijdens WOII. Subsidie werd toegekend voor het drukwerk van de brochure en voor de vervaardiging en plaatsing van een duidingspaneel.

Klooster Opgrimbie Toen en Nu
Stichting Erfgoed Opgrimbie Vroeger en Nu organiseerde op 19 augustus 2018 (ter gelegenheid van het evenement ´Kunst in de straat´) een tentoonstelling in het Klooster van Opgrimbie, met foto´s, documenten en klasfoto´s vanaf 1920, om zo de plaatselijke geschiedenis van het voormalige klooster d.m.v. foto´s en documenten van voormalige kloosterzusters, leraressen en kinderen te tonen en bewaren. De Erfgoedcel steunde de stichting financieel met een projectsubsidie voor drukwerk en aankleding van de tentoonstelling.

Jeugdhuis OKE sluit haar deuren
Vzw Thebe, beheerder van jeugdhuis OKE, vroeg subsidie aan om een afscheidsweekend in jeugdhuis OKE in Eisden, Maasmechelen te organiseren op 22 en 23 september 2018. Op 22 september vond een academische zitting plaats, de opening van een fototentoonstelling en de projectie van enkele films. Tevens werd een hoek ingericht waar sterke verhalen gebracht konden worden. De vzw werd financieel gesteund met een projectsubsidie van de Erfgoedcel o.a. voor de tentoonstelling en drukwerk.

Een onbekende wereld. Educatief aanbod bij het Mijndepot 

Vzw Mijn-Verleden kreeg subsidie om een aangepast educatief pakket aan te kunnen bieden dat het bezoek van scholen aan het Mijndepot vervolledigt. De leerlingen krijgen voorafgaand aan het bezoek een aantrekkelijk infoboekje dat ze tijdens de rondleiding van de gids kunnen raadplegen om de vragen van het bijbehorende werkboekje op te lossen. Het pakket is geschikt voor leerlingen van de laatste graad basisonderwijs maar kan ook door gezinnen met kinderen worden gebruikt.  Tijdens de rondleiding worden de antwoorden op de vragen uit het werkboekje gegeven. De subsidie werd toegekend voor het drukwerk van de werkboekjes, infoboekjes en diploma’s.


Bondschuttersfeest Maas en Kempen, tentoonstelling geschiedenis Schutterij Sint-Martinus
Schutterij Sint-Martinus Niel-bij-As vroeg subsidie aan voor een tentoonstelling tijdens het Bondschuttersfeest op 17 juni in Niel-bij-As die de geschiedenis van de schutterij in beeld bracht met foto’s, video, zilver en gebruiksvoorwerpen. De toegekende subsidie was bestemd voor drukwerk , klein materiaal voor de tentoonstelling en de huur van de tent waar de tentoonstelling in plaatsvond.

50-jarig jubileum Cyclobal Genk ‘68
Vzw Cyclobal Genk ‘68 vroeg en kreeg subsidie aan om een boek uit te geven ter gelegenheid van haar 50-jarig bestaan. Cyclobal is een sport die niet zeer wijd verspreid is, maar in de mijnstreek ondertussen een lange traditie heeft. Op 29 september 2018 werd dit boek gepresenteerd met een receptie en een tentoonstelling over de club voor leden, oud-leden en andere geïnteresseerden.

Boek Forza Racing
KRC Genk verkreeg projectsubsidie van de Erfgoedcel om een foto- en verhalenboek uit te geven ter gelegenheid van haar 30ste seizoen. Journalist Rudi Schils schreef een honderdtal korte verhalen, anekdotes en herinneringen waarbij telkens een zo sterk mogelijk beeld wordt gebracht. De sportieve hoogtepunten komen aan bod, maar ook het DNA van de club en haar wortels, van mijnverleden tot de fusie van mijnclubs Waterschei en Winterslag.

50 jaar Heusdens Volksteater
Vzw ’t Heusdens Volksteater vroeg subsidie aan om een jubileumboek uit te geven t.g.v. het 50 jarig jubileum van ’t Heusdens Volksteater met foto’s en een korte geschiedenis en het inrichten van een tentoonstelling met foto’s en attributen in het Heusdens Volksteater tijdens een open dag op 16 september 2018.  De vereniging ontstond in 1968, en de theaterstukken worden volgens traditie enkel met mannen gespeeld en door mannen geschreven en geregisseerd. Het Dagelijks Bestuur kende de maximale subsidie toe.


Kiezen voor toekomst voor parochiekerk Uikhoven
De werkgroep kerkproject Uikhoven vroeg subsidie aan om vijf mini-tentoonstellingen te bouwen als smaakmaker voor een eerste tentoonstelling die in de zomer van 2019 in het nieuwe museumgedeelte van de kerk van Uikhoven zal worden gebouwd. In deze vijf mini-tentoonstellingen komen de volgende thema’s aan bod: ‘De mens en de Maas’, ‘Liturgie van voor het Concilie’, ‘Uikhoven feest’, ‘Historische dorpsfiguren’ en ‘Van wieg tot graf’. De projectsubsidie werd toegekend voor lay-out en drukwerk van 6 grote infoborden, het uitprinten van digitale foto’s, druk van folders en affiches en klein materiaal voor het inrichten van de tentoonstelling.

De “Commerce” in het vroegere Heusden
Geschied- en Heemkundige Kring Heusden gaf met financiële steun van de Erfgoedcel een boek uit over ‘de commerce’ in Heusden van vroeger tot ongeveer 1965, en richtte een tentoonstelling in het rustoord ‘Hof Ter Bloemen’ in rond hetzelfde thema van 26 oktober tot en met 11 november 2018. Een deel van de tentoonstelling werd gewijd aan foto’s van hoe de vroegere handelszaken van Heusden er vroeger uitzagen en vergeleken met foto’s van nu. Ook werden er attributen tentoongesteld uit vroegere handelszaken.

Herdenking Russische Krijgsgevangenen
De vereniging Comité II organiseerde op 11 mei 2018 een herdenking voor de Russische krijgsgevangenen die tijdens WO II (tussen 1942 en 1944) in Genk zijn omgekomen. De Erfgoedcel verleende subsidie voor het uitgeven van een brochure en het vervaardigen en plaatsen van een duidingspaneel aan het ereperk van de begraafplaats van Genk.

Vertelling ‘Vreemd bezoek in Beringen-Mijn’
Citévolk Spreekt vroeg en kreeg subsidie van de Erfgoedcel om een lezing/vertelling te organiseren n.a.v. het einde van WOII op 8 mei over de Joden en Russische krijgsgevangenen in Beringen-Mijn tijdens WO II. Tegelijkertijd zou eer betoond worden aan twee lokale weldoeners die de Joden en de Russen bijstonden: Alex Bedkowski (Joden) en Albert Geeraerts (Russen).

e Noord-Zuidkeuze in Houthalen-Helchteren
Heemkundige kring De Klonkviool vroeg subsidie aan om vanaf Erfgoeddag tot en met 27 mei 2018 een tentoonstelling van een historisch overzicht te organiseren van het bijna 50 jaar oude spraakmakende Noord-Zuiddossier, met speciale aandacht voor de keuzes van de lokale politieke partijen en de verantwoording van die keuze. Alle voorgestelde tracés Noord-Zuid werden overzichtelijk voorgesteld met sfeerbeelden van vroeger en nu. Tevens werd met financiële steun van de Erfgoedcel een boek hierover uitgebracht. Er vond ook een kiesronde plaats voor het beste, een nieuw of het origineelste tracé.

Videoreportage ‘De kinderschutterij van As op het ‘Kinjer OLS”
De Koninklijke Schutterij St.-Sebasiaan As vzw vroeg een projectsubsidie aan voor het maken van een videoreportage over het Kinjer-OLS (dinsdag 26 juni 2018, in Ophoven, Kinrooi). Deze aanvraag werd gehonoreerd, omdat het project een originele manier is om kinderen op een actieve wijze in contact te brengen met het lokale cultureel erfgoed. In de video wordt de aanloop naar het evenement in beeld gebracht en natuurlijk de dag van het Kinjer-OLS zelf. Het Kinjer-OLS is een activiteit waarbij basisscholen kunnen kennismaken met de schutterswereld. Hierbij kruipen leerlingen in de huid van een schutter. Scholen richten hun eigen kinderschutterij op, waarbij leerlingen het opnemen tegen 30 andere scholen uit Belgisch en Nederlands Limburg. De plaatselijke schutterij coachte de leerlingen van het 5de leerjaar van de vrije basisschool in As.

Kiezen voor Erfgoed
Stichting Erfgoed Opgrimbie Vroeger en Nu vroeg subsidie aan om een tentoonstelling te organiseren van foto’s, films en documenten die bij vorige expo’s wegens plaatsgebrek niet aan bod kwamen, zoals 100 jaar sport in Opgrimbie, WOI Oud-strijders, WOII bevrijding in 1944, OPZC, Zorgcentra, Ziekenzorg en 60 jaar Sint-Kristoffelwijdingen in Opgrimbie. Deze tentoonstelling vond plaats op Erfgoeddag met financiële steun middels een projectsubsidie.

Oorlog of Vrede
Heemkundige Kring Zolder vzw vroeg subsidie aan om een tentoonstelling te organiseren over de Eerste Wereldoorlog en hoe wereldleiders van toen een keuze maakten tussen oorlog en vrede. Welke waren de gevolgen voor de inwoners van Zolder? Deze tentoonstelling vond plaats in het kader van Erfgoeddag. De tentoonstelling liep tot 11 november 2018 en werd ook opgenomen op de affiche met het WOI-programma in de Mijnstreek die samen met de Erfgoeddag brochure huis-aan-huis bedeeld werden. Subsidie werd verleend voor drukwerk en publiciteit en materiaal voor de tentoonstelling.

30 jarig bestaan van OKRA Beringen-Mijn nu geheten OKRA Beringen-Noord
OKRA Beringen-Mijn (nu geheten OKRA Beringen-Noord (Beringen-Mijn, Beverlo, Korspel)) wilde voor haar 30 jarig bestaan haar oorsprong en huidige werking in de kijker stellen d.m.v. een vierdaags programma van 18 tot en met 21 oktober. Daarbij organiseerde zij een overzichtstentoonstelling van 21 tot en met 27 oktober 2018. De Erfgoedcel kende subsidie toe voor de kosten van de tentoonstelling en publiciteit.

Opgrimbie kiest haar kamp
Heemkundige kring ’t Oude Grimbiaca vroeg en kreeg subsidie voor een interactieve tentoonstelling op Erfgoeddag, ditmaal over de jeugdbewegingen in Opgrimbie. Historische foto’s, kampmateriaal van weleer en kampattributen werden op deze tentoonstelling gepresenteerd en inwoners van Opgrimbie en afstammelingen kregen de kans om zichzelf, hun ouders of grootouders op de foto’s te herkennen en zo de familiegeschiedenis te vervolledigen. Een uniek beeld van meer dan een eeuw jeugdbeweging in Opgrimbie, voor het eerst compleet getoond op 22 april 2018.

Nooit meer oorlog. Wij houden de herinnering levend
Campus de Helix/vzw KSOM de Helix wilde het einde van de Eerste Wereldoorlog niet aan zich voorbij laten gaan, maar de leerlingen van campus de Helix een intern en extern programma bieden om de gruwel van de Groote Oorlog te herinneren. Ook volwassenen uit Maasmechelen en omgeving mochten zich aan een uitgebreid programma verwachten, waaronder de tentoonstelling “de Groote Oorlog in het Maasland” van 17/4/2018 tot 3/5/2018 op de campus. De Erfgoedcel sprong financieel bij met een subsidie voor drukwerk (flyers en affiches), aanmaak banners en opbouw van de tentoonstelling.

Herdenking aan het ontmijnersmonument van Genk
Parochiale Werken Bret-Gelieren vroeg subsidie aan t.g.v. de herdenking aan de ontploffing van een geallieerde bom, die aan 4 ontmijners het leven kostte op 27 april 1942, bij het ontmijnersmonument van Genk op vrijdag 27 april. Dit monument werd in september 2016 geplaatst. In 2017 werd er al een aanvraag ingediend voor de herdenking (75 jaar) maar sindsdien werden een aantal bijkomende raadsels over de ware toedracht van de feiten uitgeklaard door de studie van de documenten uit de persoonlijke dossiers van de slachtoffers. Men wilde hier ditmaal een brochure over uitgeven. De gevraagde subsidie werd toegekend voor de drukkosten van de brochure en de uitnodigingen.

Erfgoeddag 2018 in Landbouwmuseum De Nostalgie
Traditiegetrouw neemt Landbouwmuseum De Nostalgie ieder jaar deel aan Erfgoeddag. Voor de Nostalgie is dit hét moment om uit te pakken met de collectie naar een breed publiek. Hiervoor worden er affiches gemaakt die in de weken voor Erfgoeddag breed worden verspreid. Hiervoor vroeg De Nostalgie subsidie aan. De gevraagde ondersteuning werd toegekend voor de drukkosten van de affiches.

Nacht van de geschiedenis: Dialectavond. Thema: Religieus Erfgoed
Davidsfonds Koersel organiseerde op 20 maart 2018 haar jaarlijkse dialectavond in het kader van De Nacht van de Geschiedenis. Dit jaar was het thema ‘Religieus Erfgoed’ in voorwerpen, verhalen en herinneringen. De avond begon met een pastoor (acteur) die een ouderwetse donderpreek hield. Dit zette de toon voor een terugblik op het religieus beleven van vroeger. De Erfgoedcel ondersteunde deze avond d.m.v. een subsidie voor het drukwerk van affiches, flyers en grote plakkaten, de huur van zaal, geluids- en beamerinstallatie en de kledij voor de pastoor.

Een bijzondere vrouw
De Landelijke Gilde Helchteren vroeg subsidie aan voor het project ‘Een Bijzondere Vrouw (Toneel en Tentoonstelling)’, geïnspireerd door het boek Kevdes Magda, dat het levensverhaal van Magda Horvath vertelt die in 1927 als kind vanuit Hongarije naar België kwam en in Helchteren haar leven opbouwde. Magda’s haar leven bevatte zoveel drama dat men er een boek, en nu ook een toneelstuk en een tentoonstelling aan wilde wijden. De tentoonstelling werd opgezet met foto’s, documenten en voorwerpen die verwijzen naar de geschiedenis en het leven van Magda Horvath. Het toneelstuk en de tentoonstelling vonden plaats in het kerkje van Laak van 14 tot en met 24 maart 2018. De tentoonstelling was daarna ook nog te zien op 18 en 25 maart. De Erfgoedcel kende subsidie toe voor kosten van de voorstelling en de expo.

Ondersteunde projecten in 2017

SJB-college 99 

De vzw KASOG vroeg subsidie aan voor het uitgeven van een boek of brochure, als eindwerk geschiedenis van een project waarbij 20 leerlingen van het zesde jaar historisch onderzoek deden over de geschiedenis van 99 jaar SJB Genk.

In schooljaar 2017-2018 zou er een fusie plaatsvinden met drie andere scholen, waardoor SJB Genk nét geen 100 jaar zou bestaan. Archiefonderzoek werd gecombineerd met literatuurgeschiedenis en oral history. Het project was groepswerk in 5 thema’s verdeeld en werd begeleid door twee leraren geschiedenis en een leraar Nederlands.  Het boek werd tijdens de officiële proclamatie gepresenteerd via een docu-film over het beeld van 99 jaar SJB-College Genk.

Erfgoedtraject met Limburgse woonwagenbewoners 

De vzw Minderhedenforum vroeg subsidie aan voor het organiseren van een traject waarbij erfgoedmateriaal (oude foto’s , verhalen en andere materialen) werd verzameld bij woonwagenbewoners. Dit materiaal moet een beeld geven van de cultuur van deze onbekende gemeenschap. Het materiaal wordt bewaard  in een digitale beeldenbank (virtuele tentoonstelling) maar wordt ook gebruikt  voor een rondreizende Limburgse tentoonstelling die zal dienen om de beeldvorming rond de woonwagencultuur op een positieve manier voor te stellen en om met het brede publiek (via scholen, verenigingen, diensten, organisaties e.d.) in gesprek te gaan over deze specifieke leefwereld. Planning: 2017-verzamelen materiaal; 2018: erfgoedmateriaal opslaan + uitwerken tentoonstelling; najaar 2018: voorstelling en gebruik tentoonstelling. Er werd subsidie toegekend voor de productie van 12 banners ter promotie en inleiding bij de tentoonstelling.

Wandeling met Italiaanse flair over de rug van de galgenberg, wijk Lindeman

De vzw Toerisme Heusden-Zolder vroeg subsidie aan voor het organiseren van een wandeling met Italiaanse flair over de rug van de Galgenberg naar/door de wijk Lindeman. Deze wijk ligt in de schaduw van de terril van Zolder, en vele arbeiders kwamen in de periode 1945-1949 vanuit Italië naar deze mijncité. De wandeling eindigde in ‘Den Lavaar’ aan de steenkoolmijn van Zolder, alwaar i.s.m. ACLI Genk (gedurende drie weken) een tijdelijke fototentoonstelling bezocht kon worden. Subsidie werd toegekend voor publiciteitsdrukwerk en voor de tentoonstelling.

100 jaar steenkool in Genk: ondergrondse beelden (Mijnwerkers in actie)

De vzw Heemkring Heidebloemke maakte een fotoboek met ca. 100 afbeeldingen van ondergrondse mijnarbeid, gekoppeld aan een tentoonstelling met een selectie foto’s uit dit boek. Deze expo werd gehouden in de bibliotheek Genk (2e verdieping) van 2 december 2017 tot en met 27 januari 2018. Het fotoboek werd officieel voorgesteld tijdens de opening van de tentoonstelling. Voor de druk van het boek ontving de Heemkring een projectsubsidie.

Maquette mijndoorsnede Eisdense boven- en ondergrond

De vzw Stichting Erfgoed Eisden vroeg ter gelegenheid van de herdenking dat op 18 december 1987 de steenkoolmijn van Eisden werd gesloten,  subsidie aan voor het maken van een maquette van de mijndoorsnede van de boven- en ondergrond van Eisden. Deze maquette werd voorgesteld op een tentoonstelling die van 2 tot en met 18 december 2017 in de Galerij Oost van het Cultuurcentrum Maasmechelen werd gehouden. Subsidie werd toegekend voor de kosten voor de aanmaak van een maquette,  drukwerk van affiches, uitnodigingen en flyers en vrijwilligersvergoedingen.

Zolder 1889

De Heemkundige Kring Zolder vzw organiseerde van oktober tot en met december 2017 (met subsidie van de Erfgoedcel) een tentoonstelling in Museum Woutershof in Heusden-Zolder. De tentoonstelling moest een beeld schetsen van hoe Zolder er uitzag als dorp in 1886 (wie woonden er toen en waar, welke beroepen waren er, hoe zagen de straten er uit etc.) aan de hand van oude foto’s, oude gebruiksvoorwerpen en een maquette. Deze tentoonstelling kaderde in een groter project dat de Heemkring wil opzetten voor het museum.

Ich hoon van ‘t Böetings

Paalonline organiseerde met financiële steun van de Erfgoedcel een dialectavond met een gevarieerd cultureel programma op 4 november in OC De Buiting in Paal. Hierbij werd het digitale woordenboek “De dikke va Pale” gelanceerd. Doel was het behoud en de verspreiding van het Paals dialect, “het Böetings” onder de aandacht te brengen. Dit woordenboek werd afgerond m.b.v. nieuwe software waarmee tekst, klank en beeld gecombineerd kunnen worden. Een bijzondere plaats werd ingeruimd voor “de putwoorden van de mijnen van Beringen en Zolder” en de woorden van de “boerenstiel in Paal”.

RETORICA SJB Genk 1957

De feitelijke vereniging van oud-studenten Retorica SJB 1957 vroeg subsidie aan om t.g.v. haar 60-jarige bestaan een lustrumboek uit te geven. In dit boek wordt de evolutie van onderwijs en maatschappij van 1957 tot 2017 beschreven, met persoonlijke getuigenissen van leerlingen en leraars, en de actualiteit met 20 vragen naar hoofd en hart en huidig Godsbeeld.

25 jaar na de laatste kolen

KS Vriendenkring vzw vroeg subsidie aan om op 30 september 2017 een evenement te organiseren ter gelegenheid van 25 jaar stopzetting steenkoolexploitatie met een reünie voor alle voormalige KS-werknemers, hun familie en vrienden. Het viel samen met een aantal andere activiteiten in ZLDR luchtfabriek (Eerste Steenlegging, première van ‘De laatste suite” en een tentoonstelling van Jean De Schutter). De toegekende subsidie was bestemd voor drukwerk, beachflags en caps, vrijwilligersvergoedingen voor helpers, en de montage van de te tonen film “Mijnwerkers in actie”.

Op zoek naar de Lakerschans

Aanvrager Erfgoedwerking Helchteren organiseerde i.s.m. Milieuvereniging Mangelbeek en de gemeente Houthalen-Helchteren een drietal wandelingen vanuit het kerkje van Laak, naar 3 locaties die vermeld zijn op de Vandermolenkaart (Schans, turfsteken, veldoven). Iedere wandeling werd ingeleid door een korte presentatie in het kerkje om de historisch achtergrond van de Schansstraat, de Turfstraat en de Panovenstraat in Laak te schetsen en ter plaatste restanten in het landschap aan te duiden. Deze activiteit werd omkaderd door een tentoonstelling op 8 plakkaten met foto’s van het leven in Laak van ca. 1930-1980, die door de gemeente werd verzorgd. Voor de vrijwilligersvergoedingen van 4 gidsen en de druk van affiches en folders werd de gevraagde subsidie toegekend.

Jubileumfeest 60 jaar Schutterij As: huldiging stichters, onthulling buksen en reportage

Schutterij St.-Sebastiaan As vzw vroeg en kreeg subsidie om op 30 september 2017 een jubileumfeest te houden t.g.v. het 60-jarige bestaan, met een huldiging van de zeven stichters, die nog steeds actief lid zijn, met het neutraliseren van vier oude wapens, waardoor deze voor het eerst kunnen worden tentoongesteld, en met het vastleggen van deze twee activiteiten middels een videoreportage. Deze reportage zou later op de website van de Schutterij worden geplaatst en via social media gedeeld.

Foto Expo 60 jaar St. Kristoffelwijdingen Opgrimbie

Stichting Erfgoed Opgrimbie Vroeger en Nu vroeg subsidie om een fototentoonstelling te organiseren ter gelegenheid van 60 jaar St. Kristoffelwijdingen. Dit zijn wijdingen van allerhande voertuigen zoals fiets, moto, auto, vrachtwagens, oldtimers en paardenvoertuigen. De fototentoonstelling werd gehouden in de St. Kristoffelkerk in Opgrimbie. Er werd tevens een brochure uitgebracht. De verleende subsidie was bestemd voor de aankleding en verzekering van de kerk, en voor het drukwerk van affiche en brochure.

100 jaar KVLV – Eversel

KVLV – Eversel ontving subsidie om t.g.v. de viering van haar 100-jarige bestaan een boek uit te geven. Het is een herinneringsboek geworden met vele foto’s en getuigenissen van de rijke geschiedenis van KVLV en de dorpsgemeenschap Eversel. Tevens werd van 11 tot 24 september 2017 een tentoonstelling gehouden in de plaatselijke bibliotheek van Heusden-Zolder, en was er een vertelmoment in diezelfde bib op 19 september. Het boek werd voorgesteld op 23 september.

Het sacrament van mirakel, de sacramentskapel en de sacramentsprocessie in Viversel

Het Processiecomité Viversel vroeg en kreeg subsidie voor de publicatie van een boek over de historiek van het Heilig Sacrament van Mirakel, de sacramentskapel en de sacramentsprocessie in Viversel, t.g.v. de herdenking en de verering van de mirakelhostie van 15 juli tot 15 augustus 2017. Het boek is bestemd voor de bevolking van Koersel, de deelnemers aan de processie, bezoekers aan de sacramentskapel en alle gelovigen en geïnteresseerden in de mirakelhostie.

Retour à THOR

De feitelijke vereniging ‘Retour à THOR’ ontving subsidie voor een avondvullende activiteit, open voor iedereen, rond het rijke verleden van voetbalclub THOR Waterschei. Op deze avond op 2 september 2017 werden oud-spelers, inwoners en supporters van Waterschei verwelkomd in het Casino Waterschei. Het roerende voetbalerfgoed stond hierbij centraal o.a. door het tonen van de hoogtepunten van de legendarische wedstrijd THOR Waterschei – Paris Saint-Germain (1983), een erfgoedopstelling met herinneringen uit het rijke Genkse/ “Waterscheise” voetbalverleden en een reünie van alle oud-spelers van mijnclub THOR Waterschei.

Celibataire Divas

De vzw Extra Muros vroeg subsidie aan voor een onderdeel van het project ‘Celibataire Divas’, dat liep van 1 juli tot 30 augustus 2017, en dat gerelateerd was aan het verhaal van de bloedende hostie van Viversel (HZ), de sacramentsprocessie van 15 augustus en aan de Virga Jesse ommegang. De kosten die gemaakt werden voor de beeld- en video-installatie, gerealiseerd tijdens de sacramentsprocessie van Viversel op 15 augustus 2016 door Patrick Ceyssens en Kristof Vranken kwamen in aanmerking voor subsidie.

56 jaar knapenkoor De Lustige Heivinken: digitalisering en tentoonstelling

De vzw Broeder Arnold vroeg subsidie aan voor een project om het knapenkoor De Lustige Heivinken terug in de actualiteit te brengen na een grondige archivering. Bij dit project dat van 14 tot en met 24 september 2017 liep, werd een breed programma aan activiteiten gerealiseerd, w.o. een zeer uitgebreide tentoonstelling ‘De Lustige Heivinken zien en horen’, een avondwake, een verhalentocht en een academische zitting met reünie. De gearchiveerde materialen worden ontsloten via Erfgoedplus en door het uitgeven van een boek in 2018. Subsidie werd toegekend voor de aanmaak van canvassen van diverse formaten voor de tentoonstelling.

60 jaar Chirojongens Helchteren

Chirojongens Helchteren bestonden in 2017 60 jaar en vierden dat in het weekend van 12-14 mei met o.a. een receptie, waarbij de hele geschiedenis van 1956 tot heden werd tentoongesteld. Subsidie werd toegekend voor drukwerk van affiches, oude foto’s en het digitaliseren en printen van oude dia’s. Tevens wilde men een zangbundel als aandenken aanbieden. Om deze bundel in aanmerking te kunnen laten komen voor subsidie werd ook erfgoed toegevoegd in de vorm van een beknopte geschiedenis van de Chirojongens en historische foto’s.

Herdenking aan het ontmijnersmonument te Bret-Gelieren (Genk)

De Parochieraad OLV van Fatima, Bret-Gelieren organiseerde een plechtigheid (toespraken en bloemenhulde) op 27 april 2017 bij het monument voor de ontmijners die in 1942, 75 jaar geleden, het slachtoffer werden van een mislukte ontmijningsoperatie van een geallieerde bom. De aanwezige genodigden (familie van de omgekomenen, afvaardiging van Stad Genk, DOVO, de verenigingen van oud-strijders van As en Genk en omwonenden) werden bij deze herdenking geïnformeerd over het gevaarlijke beroep van ontmijner en kregen een prentbriefkaart van de groep getroffen ontmijners. Subsidie werd toegekend voor het afdrukken van deze groepsfoto en een vergroting op verharde achtergrond en voor de huur van microfoon, luidspreker en beamer.

De Stationsstraat (vroeger en nu) Houthalen-Helchteren

Heemkundige Kring De Klonkviool Houthalen-Helchteren vroeg subsidie aan voor het uitbrengen van een boek over de Stationsstraat: over de geschiedenis van de straat, de woningen, haar bewoners, het sociale leven, de economische bedrijvigheid, vooral in de eerste helft van de 20ste eeuw. De publicatie werd voorgesteld op Erfgoeddag, 23 april 2017.

50 jaar verbroedering schuttersgilden Beringen-Mijnstreek en Klein Kaliber Schutzenverein Esbeck Duitsland

Het Karabijnschutters Comité Esbeck vroeg subsidie aan voor de viering van 50 jaar verbroedering over de grenzen heen tussen karabijnschuttersgilden, een vierdaagse viering met tentoonstelling en schietwedstrijd, diavoorstelling en de uitgifte van fotoboeken. Deze verbroedering is in 1967 ontstaan bij het bezoek van de vereniging van KKS Esbeck aan de militaire begraafplaats van Lommel. Op de tentoonstelling en in de fotoboeken werden voorwerpen getoond van cultureel erfgoed van schuttersgilden zowel van België als van Duitsland. Subsidie werd verleend voor de fotoboeken en de tentoonstelling.

Zwartberg, al lang vergeten of nooit geweten

De vereniging Kamera Genk gaf met subsidie van de Erfgoedcel een publicatie uit met 56 geïllustreerde onderwerpen, geschreven voor mensen van nu rond het thema ‘Zwartberg, al lang vergeten of nooit geweten´. In deze brochure worden 56 geïllustreerde onderwerpen behandeld die een link hebben met het roerend en onroerend erfgoed van Zwartberg. Enkele voorbeelden zijn: Driehoeven (De Hoehve), De Sjarbenaasj (Zwartberg, steenkolenmijn), Mijnwerkerslatijn.

Zorg Vroeger en Nu

Stichting Erfgoed Opgrimbie Vroeger en Nu vroeg subsidie aan om op Erfgoeddag en de dag voordien (22 en 23 april 2017) samen met diverse zorginstellingen in Opgrimbie hun werking met foto’s, documenten, dia presentaties en films te tonen in de Parochiekerk St. Kristoffel in Opgrimbie, Maasmechelen.

Vliegveld Asch

De feitelijke vereniging ‘Vliegveld Asch’ vroeg subsidie aan voor het uitgeven van twee boeken rond de geschiedenis van het vliegveld van As. Beide boeken zijn geschreven door Jan Lantmeeters, die zich in de geschiedenis van het vliegveld heeft verdiept. De boeken werden voorgesteld op vrijdag 19 mei. Een tentoonstelling over het vliegveld vond plaats van 27 mei tot 18 juni 2017 in de Sint-Aldegondiskerk te As. De tentoonstelling en een lezing over dit onderwerp zijn nog altijd aan te vragen. Zie de website www.vliegveldasch.com.

Kroniek 30 jaar Lachfestival

Rotaryclub Houthalen Midden-Limburg vroeg subsidie aan (en kreeg deze) voor de uitgave van een publicatie over 30 jaar Lachfestival in Houthalen-Helchteren. In deze publicatie wordt een historische evolutie gegeven van het straattheater en het internationaal lachfestival. Het boek werd voorgesteld tijdens een persmoment in de maand juni, waarbij ook het programma van de feesteditie uit de doeken werd gedaan. Het lachfestival vond plaats van 3 tot en met 7 juli 2017.

100 jaar KVLV en 75 jaar KWB in Heusden-Zolder

De Geschied- en Heemkundige Kring Heusden werkte naar aanleiding van 100 jaar KVLV en 75 jaar KWB in Heusen een tentoonstelling uit over de werking en geschiedenis van deze verenigingen in Rustoord ‘Hof Ter Bloemen’ van 27 oktober t/m 12 november 2017. Er werd tevens een boek uitgebracht over het ontstaan, de geschiedenis en werking van de KVLV en KWB Heusden, waar honderden jongeren/volwassenen een groot deel van hun jeugd/leven hebben doorgebracht. Subsidie werd toegekend voor het drukwerk van het jaarboek, de druk van flyers, affiches en uitnodigingen en kosten van materiaal, vergroting foto’s en huur van de ruimte voor de tentoonstelling.

Zorgbeleving in de Turkse gemeenschap

UTV-TDB werkte naar aanleiding van Erfgoeddag 2017 een tentoonstelling uit over zorg in de Turkse gemeenschap. Het project startte al in januari 2017, in samenwerking met de integratiedienst van de Stad Beringen. De tentoonstelling werd opgebouwd op basis van interviews met Turkse gezinnen in zorgsituaties in de Mijnstreek. De verzamelde verhalen en foto’s werden op tentoonstellingspanelen (voor binnen en buiten) gedrukt die gemakkelijk transporteerbaar zijn. Op Erfgoeddag werden deze panelen buiten het woonzorgcentrum in Beringen geplaatst. Er was eveneens de mogelijkheid om het bezoek aan de expo te combineren met een bezoek aan het woonzorgcentrum of de moskee. De Erfgoedcel verleende projectsubsidie voor klapborden/affiches en vrijwilligerskosten voor interviews en verwerking daarvan.

HAND IN HAND – De koolmijn ontwikkelaar en zorgverlener in de 20e eeuw

Heemkundige Kring Zolder vzw organiseerde een expo naar aanleiding van Erfgoeddag. Deze expo, die liep van 23 april t/m de laatste zondag van oktober, handelde over de economische ontwikkeling van Vlaanderen in de 20ste eeuw en liet zien hoe de koolmijnen, kerk en politiek hand in hand de zorg opnamen voor betere leefomstandigheden voor de arbeidersbevolking in het algemeen in Limburg en specifiek voor Heusden-Zolder. Dit alles werd gebracht met foto’s, klank en gebruiksvoorwerpen in het unieke kader van het Gemeentelijk Museum Woutershof te Zolder. De Kring kreeg hiervoor projectsubsidie van de Erfgoedcel.

ZORG (Erfgoeddag 2017)

Citévolk Spreekt organiseerde met financiële steun van de Erfgoedcel een tentoonstelling over de rijke geschiedenis van de Sint-Annakliniek in Koersel, het hospitaal dat gebouwd werd door de mijn van Beringen. Nadien werd het een RVT en nu is het een WZC van Ocura. Deze drie aspecten werden belicht aan de hand van een fototentoonstelling en een tentoonstelling van oude materialen zoals een brancard, verzorgingskar en ander oud materiaal. Ook werd een link gelegd met de infirmerie van de mijn en werd de huidige groei van het WZC met de nevenactiviteiten zoals kinderopvang bekeken. Deze tentoonstelling werd gehouden vanaf Erfgoeddag tot een maand daarna tijdens de openingsuren van WZC.

Tentoonstelling 60-jarig bestaan “De Pallieters”

Toneelvereniging ‘De Pallieters’ uit Genk vroeg subsidie aan om ter gelegenheid van haar 60-jarig bestaan van 8 maart t/m 17 april 2017 een tentoonstelling te organiseren over de geschiedenis van de vereniging. Deze tentoonstelling toonde unieke foto’s van de periode van 1957 tot 2016. Oud en nieuw materiaal werden in contrast tot elkaar geplaatst en er werden nooit getoonde beelden (schatten op zolder) vertoond. Uniek fotomateriaal werd gescand en vervolgens afgedrukt op panelen. Na de expo werd het materiaal geschonken aan de heemkring van Genk.

Mirakelspel

Werkgroep Mirakelspel vroeg subsidie aan voor een grootschalig openluchtspel met als thema ‘Leven in 1317’ over het dorpsleven met de koppeling naar het sacrament van de Bloedende Hostie. Dit project vond plaats in Heusden-Zolder (Viversel) tussen 4 en 15 augustus 2017 t.g.v. de 700-jarige herdenking van de Bloedende Hostie. Dit openluchtspel ging voor het laatst door in 2005, de eerste editie was in 1979. De opbrengst van dit gebeuren was bestemd voor een goed doel. Het Dagelijks Bestuur kende subsidie toe voor communicatiekosten (flyers, affiches, vlaggen).

Nacht van de geschiedenis: Dialectavond. Thema: MUZIEK

Davidsfonds Koersel organiseerde op 21 maart 2017 haar jaarlijkse dialectavond in het kader van De Nacht van de Geschiedenis. Dit jaar was het thema ‘muziek’. In Koersel waren er twee fanfares die duchtig met elkaar concurreerden. Na de Tweede Wereldoorlog fusioneerden ze tot de huidige Fanfare ‘Onder Ons’. Op deze avond stond niet alleen het Koersels dialect centraal maar werd ook de geschiedenis van de muziek tot leven gebracht. Het evenement ging door in de zaal van de fanfare, er werden Koerselaren geïnterviewd, films en foto’s vertoond, anekdotes aangehaald en er werd gemusiceerd. Het Dagelijks Bestuur kende financiële ondersteuning toe voor o.a. de tentoonstelling en drukwerk van affiches, plakkaten en inkomkaarten.

Opgrimbie zorgt voor onderwijs

Heemkundige Kring ’t Oude Grimbiaca organiseerde op Erfgoeddag (23 april 2017) een tentoonstelling over de erfenis van Opgrimbie. Historische klasfoto’s van de vroegere scholen van Opgrimbie werden tentoongesteld samen met schoolattributen die voor nieuwe generaties niet altijd meer zo herkenbaar zijn. Tegelijkertijd werd een oorspronkelijke klas gepresenteerd, die eveneens op de foto’s te zien was. Een uniek beeld van meer dan een eeuw schoolgaande geschiedenis in Opgrimbie was het resultaat. Subsidie werd verleend voor het afdrukken van foto’s op canvas, druk van flyers en affiches en de huur van de zaal.

Herdruk folder Langers Lanz-Bulldog museum

Langers Lanz-Bulldog museum kreeg subsidie voor het laten bijmaken van reclamefolders over het museum. Dit betrof de herdruk (met kleine aanpassingen) van de museumfiche van de Erfgoedcel.

Groot Kapittel van de Limburgse Reuzen

De afdeling Limburg van Reuzen in Vlaanderen ontving van 20 tot 25 juli 2017 Catalaanse reuzen in het kader van een internationale culturele uitwisseling. Hierbij kon men aan de Catalaanse reuzenverenigingen tonen dat de reuzencultuur in haar regio van oorsprong (Hechtel anno 1160) nog steeds levendig is. Op 22 juli vond een Groot Kapittel van Reuzen plaats in ZLDR Luchtfabriek waarbij o.a. de medewerkers van Erfgoedcel Mijn-Erfgoed gedecoreerd werden als Commandeur Honoris Casuea van de Limburgse reuzen.

Kinderambassadeurs van erfgoed in de Tuinwijk

Vzw Thebe vroeg subsidie aan voor het project ‘Kinderambassadeurs van erfgoed in de Tuinwijk’. Ambitie van dit project was om de kinderen van de Tuinwijk als ambassadeurs voor UNESCO-werelderfgoed op te leiden en uit te sturen. Via bezoeken aan oude mijngebouwen en -relicten, interviews van de eerste generatie en hun eigen ouders, ooms en tantes werd dit erfgoed voor de deelnemende kinderen zichtbaar en tastbaar. Deze ervaringen brachten de kinderen, begeleid door Villa Basta en gewapend met camera en micro, zelf in beeld.

Ondersteunde projecten in 2016

Maximine: update educatieve computergame

Mijnmuseum Beringen vzw vroeg subsidie aan om de educatieve computergame Maximine, dat mijnerfgoed als thema heeft, voor de volgende jaren terug meer wervend maken en daardoor het publieksbereik vergroten. Deze aanpassingen omvatten de volgende onderdelen:  update van de vormgeving en inhoud, een ruimere terbeschikkingstelling via andere dragers, en een herlancering van het product via verschillende mediakanalen. Subsidie werd toegekend voor de eerste fase van de aanpassing.

Lezing: ‘Helchteren en de wijde omgeving tijdens 14-18’

Oud-Strijdersbond V.O.V. afdeling Houthalen-Helchteren organiseerde in het kader van de herdenkingen aan de Eerste Wereldoorlog op 17 november een lezing in de Roepsteen in Helchteren met als titel ‘Helchteren en de wijde omgeving in 1914-1918’ door de heer Emile Vanvoorden. Een kleine subsidie werd toegekend voor de huur van de zaal en de vergoeding van de spreker.

60 jaar parochie Bret-Gelieren

Parochiale werken Bret-Gelieren (Genk) vroeg subsidie aan voor het uitgeven van een boek ter gelegenheid van 60 jaar parochie Bret-Gelieren, waarvoor men al een jaar bezig was met het verzamelen van het nodige (beeld)materiaal. In het boek wordt teruggekeken naar het verleden (ontstaan, evolutie, anekdotes die leven in de parochie, komen en gaan van verenigingen…) en een mooi beeld gegeven van wat de parochie tegenwoordig is, met o.a. een overzicht van het actieve verenigingsleven. Ook wordt in het boek kort vooruitgekeken naar waar men met het parochiale leven naartoe wil. Het boek werd gepresenteerd ter afsluiting van het feestjaar, tijdens een eucharistieviering op 12 november 2016. De Erfgoedcel verleende subsidie voor druk en vormgeving van de publicatie.

70 jaar Italiaanse Migranten in de mijnen van Limburg

De vereniging ‘Associazione Culturale Marchigiana del Limburgo’ uit Genk vroeg subsidie aan voor het uitgeven van een fotoboek ter gelegenheid van 70 jaar Italiaanse migratie in Limburg. Dit fotoboek werd gepresenteerd ter herinnering aan de werking van de vereniging tijdens een week van herdenkingen en vieringen van 10-16 oktober 2016 in het Cultureel Centrum De Muze in Zolder. Er werd subsidie toegekend voor folders, A4-tjes, kaarten en fotoboeken.

Digitalisering muziek knapenkoor ‘De Lustige Heivinken

De vzw Broeder Arnold vroeg subsidie aan voor het laten digitaliseren van bestaande muziek (grammofoonplaten en studiobanden) van het vroegere knapenkoor ‘De Lustige Heivinken’, met als doel om in 2017 een CD uit te brengen. Deze CD zou aan een zo breed mogelijk publiek aangeboden worden ter gelegenheid van een reünie, maar ook andere media werden aangewend om de CD aan te kondigen.

Heusdense shotters

De Geschied- en Heemkundige Kring Heusden gaf met steun van de Erfgoedcel een boek uit over het ontstaan en de werking van de verschillende voetbalclubs van Heusden, waar honderden jongeren/volwassenen een stuk van hun jeugd/leven hebben doorgebracht. Tevens werd een aansluitende tentoonstelling ingericht in het rustoord ‘Hof Ter Bloemen’ over de werking van deze voetbalclubs.

Italia Nostra: 70 jaar Italiaanse migratie in Heusden-Zolder

Vzw ANCRI (Associazione Nazionale Combattenti Reduci Italiani) organiseerde een tentoonstelling ter gelegenheid van de viering van 70 jaar Italiaanse migratie in Heusden-Zolder. Curator Luciano Ferro maakte deze expositie samen met de bibliotheek en de Heemkundige kring van Zolder over de beginjaren van de Italiaanse migratie. De tentoonstelling was van 8 tot 29 oktober in de bibliotheek te bezichtigen, om nadien te verhuizen naar andere locaties, o.a. het toeristisch kantoor van Arcevia, Italië. In het kader van de Digitale Week (6-14 oktober) werd bovendien aan de inwoners gevraagd om foto’s binnen te brengen over de (Italiaanse) migratie en de jaren 1946 tot 1956 om deze te laten digitaliseren. Deze digitale foto’s zouden (met toestemming) aan de Heemkundige Kring ter bewaring worden gegeven.

Domein Hoeverheide tussen Grauwesteen en statie

Erfgoedwerking Helchteren vzw organiseerde een rondleiding op domein Hoeveheide door gastheer-natuurgidsen, afgesloten met een fotopresentatie over de geschiedenis van het gebied en het station, samengaand met de uitgave van een publicatie met verhalen, foto’s, kaarten en getuigenverklaringen van de oudste bewoners. Subsidie werd toegekend voor het drukwerk van boek, folder en flyers en de reproductie van plannen van het gebied.

Stripverhaal André Dumont

Mine-Art vzw uit Genk bracht met financiële steun van de Erfgoedcel een stripverhaal uit over André Dumont, de ontdekker van steenkool in Limburg. In 2017 was het 100 jaar geleden dat de eerste steenkoolproductie in Limburg begon. Dit boekje dient als aandenken aan deze viering en werd uitgebracht tijdens verschillende activiteiten in 2017.

Musica è

De Koninklijke Harmonie De Eendracht Meulenberg vzw uit Houthalen-Helchteren organiseerde een muziekproject en een tentoonstelling op 29 oktober 2016. Sport- en cultuurverenigingen fungeerden als uithangbord voor de mijnen, en elke mijn had een eigen harmonieorkest. De tentoonstelling werd opgebouwd rond de viering van 70 jaar Italiaanse migratie in België. Subsidie werd toegekend voor kosten voor de tentoonstelling, programmaboekje en promomateriaal.

Promofilm “Living History in Nature” n.a.v. ’60 jaar De Maten’

Natuurpunt Genk wilde het natuurgebied De Maten in het jubileumjaar in al zijn facetten op een audiovisuele manier presenteren. Gedurende het hele jaar filmde de reportagemaker mooie gelegenheden op het terrein. Nadruk lag op het mooie landschap, waarvoor schilders, fotografen en schrijvers destijds naar hier zijn gekomen en waar zij nog steeds rust en inspiratie voor de ziel vinden. Levend erfgoed werd tijdens de Dag van de Wijers op 25 september gepresenteerd, toen Emile Van Doren, Jean Massart en Alfons Jeurissen tot “leven” kwamen met historisch materiaal en verhalen over de tijd van toen. Postkaarten gaven op ludieke manier het verleden en heden aan. Subsidie werd toegekend voor de promofilm, drukwerk, acteurs en kostuums voor de Living History.

Mij(n)…meringen – 60 jaar KWB Winterslag

KWB Winterslag gaf met steun van de Erfgoedcel een boek uit dat 60 teksten samenbrengt die gelezen werden bij de mijnlamp n.a.v. de jaarlijkse St. Barbaraviering. KWB Winterslag is een van de oudste verenigingen in Winterslag, en men wilde die met een hedendaags project over de geschiedenis een nieuwe toekomst geven. Met deze uitgave wordt de evolutie van Katholieke Werklieden Bond tot Kristelijke Werknemersbeweging benadrukt en omschreven, en wordt ook plaats ingeruimd voor de nieuwe ontstane groepen, Mijnwerkers-brancardiers, wandelclub WTS en mijnwerkerskoor, en de jaarlijkse Sint Barbaraviering.

Workshop “Het verhaal van de Reus”

Reuzen in Vlaanderen – afdeling Limburg organiseerde op zaterdag 22 oktober 2016 een workshop in Heusden-Zolder met als thema “Het verhaal van de Reus”. Wetende dat achter elke reus een verhaal schuil gaat, werd getracht om de verhalen van de vele Limburgse reuzen te achterhalen aan de hand van voordrachten door experten. Achter de Limburgse reuzen gaat ongetwijfeld een heleboel erfgoed schuil. Veel Limburgse reuzen zijn immers de weerspiegeling van typische en markante historische figuren, volkse figuren, soms figuren die levend worden door het bijhorend verhaal. Subsidie werd verkregen voor promotiemateriaal (flyers en affiches) en de huur van de zaal.

Structurele ondersteuning ‘Stichting Jos Tysmans, kunstschilder vzw’Hote

De Stichting ‘Jos Tysmans, kunstschilder’ vzw  vroeg subsidie aan voor het uitbrengen van twee postkaarten  met reproducties van kunstwerken van Jos Tysmans die de vereniging structureel kunnen helpen om de doelstellingen te bereiken.

N.b.Per beleidsperiode (2015-2020) komt dit soort kosten slechts één maal in aanmerking voor subsidie voor maximaal € 1 500,00. 

Hotel VI in de kijker

Rimo Limburg organiseerde in samenwerking met Reval West-Limburg & Beschut Wonen (Groep LITP) en Citévolk Spreekt op Erfgoeddag een tentoonstelling in het Eeuwfeestgebouw van Beringen-Mijn. Er werden 3 facetten van het gebouw in beeld gebracht: het logementshuis, de wijkschool (vroeger) en het gebruik als sociale voorziening (nu). Voor het afdrukken van foto’s en de opbouw van standen voor de tentoonstelling, lay-out en drukkosten van de buurtgazet en flyers en affiches werd de maximale subsidie toegekend.

Motorcross op de Teut en omgeving (1954-1969)

Heemkring De Klonkviool uit Houthalen-Helchteren bracht in samenwerking met Heemkunde Zonhoven een boek uit en organiseerde van 10 tot 31 september 2016 een tentoonstelling in de oude pastorij van Houthalen over het crossgebeuren in Heusden-Zolder en Zonhoven in de jaren 1954-1969. Deze sport was een belangrijke vorm van ontspanning voor de werkende mens (mijnwerkers + Italiaanse immigranten). Alle informatie werd bovendien samengebracht in een interessant naslagwerk geïllustreerd met vele foto’s. Subsidie werd verleend voor het opbouwen van de tentoonstelling, drukkosten van het boek en uitnodigingen en de voorstelling van het boek.

De geschiedenis van de schutterijen

Openkerken Sint-Monulphus en Gondulfus Maasmechelen vroeg subsidie aan om tijdens de Openkerkenperiode van 17 juni tot en met zondag 10 juli een expositie te organiseren n.a.v. het Oud Limburgs Schuttersfeest, met name over de rol, gebruiken en rituelen van de schutterijen doorheen diverse eeuwen. De Erfgoedcel kende subsidie toe voor o.a. de tentoonstelling en drukwerk.

De Italiaanse Katholieke Missie van Winterslag, 1956-2016. Haar ontstaan, haar geschiedenis tot vandaag

Lega Pensionati ACV Winterslag vroeg subsidie aan om ter gelegenheid van het 60-jarige bestaan van de Italiaanse Katholieke Missie van Winterslag te vieren met een boek over het leven en het werk van de Italiaanse aalmoezeniers en de Italiaanse zusters en de stichter van de Italiaanse Katholieke Missie. Ze kregen hiervoor subsidie vanwege de Erfgoedcel.

Don Fermo Rota, Italiaanse Aalmoezenier te Winterslag

Vzw – l’Araldo vroeg subsidie aan om alle beschikbare materiaal rond Don Fermo Rota uit de jaarverslagen van 1953 tot 1968, brieven en aantekeningen van die periode (in het Italiaans, deels in het Frans) te digitaliseren en transcriberen, met als doel dit nadien in boekvorm uit te brengen. Don Fermo Rota was de stichter van de Italiaanse Katholieke Missie in Winterslag. Er is maar weinig documentatie teruggevonden over hem, maar wat er is bewaard gebleven geeft wel voldoende beeld van het pionierswerk dat hij heeft verricht voor de Italiaanse gemeenschap in Genk.

Walpurgisfeest

Heemkundige Kring Zolder vzw organiseerde op 30 april 2016 een Walpurgisfeest in het Museum Woutershof met meiboomplanting, volksdansen, kinderworkshops, reuzen, oude- en kunstambachten, live muziek …. Met dit feest wilde men de traditie van de meiboomplanting weer nieuw leven inblazen en het verenigingsleven in Zolder versterken. Subsidie werd o.a. verleend voor publiciteit (flyers en affiches) en materiaal voor workshops.

‘Baat het niet, schaadt het niet’

Heemkundige Kring Zolder vzw organiseerde met steun van de Erfgoedcel op Erfgoeddag 24 april een tentoonstelling in het Museum Woutershof over Sint-Hubertus, de meest vereerde heilige van Zolder en omstreken. De tentoonstelling eindigde bij het naamfeest van Sint-Hubertus op 6 november 2016. Hiermee wilde men de viering van Sint-Hubertus nieuw leven inblazen en de traditie van brood-, mensen- en dierenwijding terugbrengen.

Opgrimbie, geheiligd zij Uw naam

Heemkundige Kring ’t Oude Grimbiaca organiseerde op Erfgoeddag (24 april 2016) een tentoonstelling over de religieuze erfenis van Opgrimbie met een projectsubsidie van de Erfgoedcel. Historische beelden over eerste missen, priesters, paters en nonnen werden gepresenteerd samen met attributen die voor nieuwe generaties niet altijd meer herkenbaar zijn. De subsidie werd aangewend voor het afdrukken van foto’s op canvas, druk van flyers en affiches en huur van de zaal.

Nacht van de geschiedenis. Dialectavond. Thema 2015: Smaken

Davidsfonds Koersel richt zich in haar jaarlijkse dialectproject telkens op één specifiek aspect van de geschiedenis van Koersel. Dit maal dus Smaken. Op 20 maart werden oude recepten bovengehaald, toegelicht en geproefd. Oude Koerselaren werden erbij gehaald om hun verhaal te doen over koken en drinken, vroeger in Koersel. Ook oude smaken op gebied van tuinaanleg vroeger kwamen aan bod. De eerste Koerselse coiffeuse, een dame van in de 80, kwam vertellen over de smaken door de jaren heen wat betreft vrouwelijke haartooi. Voor de tentoonstelling en de druk van promotiemateriaal werd subsidie verleend.

100 jaar sport in Opgrimbie

Stichting Erfgoed Opgrimbie bracht met dit project de bruisende sportactiviteiten in Opgrimbie en hun clubs in beeld met een tentoonstelling, via affiches, dagboeken, verhalen, foto’s, voorwerpen en documenten van verenigingen. Bovendien werd een gratis tentoonstellingsbrochure uitgebracht met toelichting over personen met hun verhalen en foto’s. De tentoonstelling vond plaats op 9 en 10 april 2016. Subsidie werd verleend voor het drukwerk van de publicatie, verzekering, huur en aankleding van de zaal en huur van beamer, projectietafel en -scherm.

Ondersteunde projecten in 2015

Erfgoedkalender 70 jaar Italiaanse Migratie in België

ACLI-Vlaanderen vzw bracht ter gelegenheid van 70 jaar Italiaanse migratie in de mijnstreek een fotokalender uit en kreeg daarvoor financiële ondersteuning van de Erfgoedcel. ACLI ondersteunde sinds het afsluiten van de bilaterale akkoorden tussen België en Italië in 1945 de Italiaanse gastarbeiders via haar dienstverlening en haar ledenactiviteiten (lokale verenigingen in de mijntuinwijken). ACLI heeft gedurende deze periode heel wat fotomateriaal verzameld dat de geschiedenis weergeeft van 70 jaar Italiaanse migratie in België: de aankomst, huisvesting , familieleven en tradities, verenigingsleven toen en heden. De kalender met een selectie van deze foto’s werd op zaterdag 16 januari 2016 in het Casino van Maasmechelen voorgesteld.

Tentoonstelling ‘Zuid-Wales & Kolen’

Vzw Mijnmuseum wilde in 2016 een fototentoonstelling inrichten over de steenkoolmijnen in Wales in de periode 1979-1980 om de bezoeker duidelijk te maken dat de mijnindustrie in onze regio geen alleenstaand gegeven was, maar dat heel wat Europese landen een gelijkaardige geschiedenis delen. De steenkoolmijnen van Wales gelden hiervoor als casestudy of voorbeeld. Bezoekers krijgen eerst de informatie over de Limburgse steenkoolmijnen en in de laatste zaal volgt dan de expo over Wales. De geselecteerde foto’s van Carl Uytterhaegen werden genomen in de periode 1979-1980. Subsidie werd gevraagd en verkregen voor het scannen en afdrukken van 28 negatieven met ophangsysteem en het drukwerk van de infopanelen met achtergrondinfo over de mijngeschiedenis in Wales.

Hontes in Houthalen: een familie van betekenis!

Heemkring De Klonkviool werkte een project uit rond de (mysterieuze) familie Hontes. Het project omvatte een beschrijving van deze familiegeschiedenis, een enorme stamboom van de Houthalense stam, een kleine tentoonstelling met foto’s en documenten en een proeverij voor durvers. Het vertrekpunt van het hele project was een oud dagboekje uit ca. 1830 van één van de familieleden. De inhoud werd gedeeltelijk overgenomen in een brochure: leuke wetenswaardigheden over het leven van een drukke nijveraar, met zijn zakelijke boekhouding en pittige remedies om allerlei kwaaltjes te verlichten, die hij zorgvuldig noteerde. Tijdens Erfgoeddag 2016 wilde de heemkring een aantal van deze oude remedies laten “uittesten”. Subsidie werd gevraagd en verkregen voor het uitvergroten van foto’s, drukwerk en vormgeving van de brochure en uitnodigingen en proeverijen.

Opgrimby heemkundige verjaardagkalender

De Heemkundige kring ’t Oude Grimbiaca wilde alle leden een heemkundige verjaardagkalender aanbieden, zodat de oude kunstwerken die t.g.v. ‘Kunst in de straat’ werden tentoongesteld in de belangstelling zouden blijven. Het gaat hier om historische schilderwerken van voormalige gebouwen en omgevingen. Op de kalender wordt meer dan een eeuw parochie-geschiedenis in Opgrimby voorgesteld door deze werken, gemaakt door kunstenaars uit het dorp, met het verhaal en een uitleg van het schilderij. De Kring ontving hiervoor het bedrag aan subsidie waar zij voor 2015 nog in aanmerking kon komen. Zij hadden eerder dat jaar immers al subsidie ontvangen voor een ander project.

Terrilwandeling (met verhalen over het mijnverleden) 2015

Vzw Toerisme Heusden-Zolder organiseerde net als het voorgaande jaar een terrilwandeling op 28 november 2015 vanaf Den Lavaar via de Luchtfabriek op en rond de mijnterril van Heusden-Zolder. Dit jaar wilde men zich ook concentreren op de luchtfabriek – hoe de mijnwerkers tot op 800 meter diepte geraakten en hoe ze konden ademen – en werden de bezoekers doorheen het grootste ophaalmachinegebouw richting terril geleid. Ook de sociale kant van de mijngeschiedenis kwam aan bod, m.n. de immigratie van Turken en Marokkanen en het ontstaan van een multiculturele gemeenschap met ieder zijn eigen cultuur, moskee en keuken. De vzw kreeg hiervoor projectsubsidie.

Voorbereidingsfase project ‘De verenigingen van Beringen-Mijn, vroeger en nu’

Aanvrager ‘Citévolk spreekt’ hield een grote tentoonstelling rond de verenigingen die, al of niet onder voogdij van de mijn, actief zijn geweest of nog zijn, in Beringen-Mijn. Gezien de omvang van het project wilde men in het najaar van 2015 alvast beginnen met het verzamelen van de nodige info. Om achter de verhalen, foto’s, beeldmateriaal enz. te komen, wilde men (ex-) inwoners van Bering-Mijn de kans geven om er mee naar buiten te komen. Ze wilden dit zo laagdrempelig mogelijk doen, en organiseren daarvoor ontmoetingsnamiddagen, in ‘het Melkhuisje’. Tevens werden 5 beeldinterviews gemaakt. Subsidie werd gevraagd en verleend om dit te organiseren en om hieraan publiciteit te geven o.a. door flyers, affiches en banners om aan te geven waar mensen terecht kunnen met hun informatie en beeldmateriaal.

Herinneringen aan “De Jefa”

Geschied- en Heemkundige Kring Heusden wilde een boek uitgeven over het ontstaan en werking van de vroegere jeugdclub “Jefa” waar honderden jongeren in de jaren ‘60-‘70 een groot stuk van hun jeugd hebben doorgebracht. Tevens hield men in rustoord ‘Hof Ter Bloemen’ van 30 oktober tot en met 22 november 2015 een drietal tentoonstellingen. Omdat ongeveer een derde van het boek over de vroegere jeugdclub ‘Jefa’ ging, en slechts een deel van de tentoonstellingen aan jeugdclub ‘Jefa’ gerelateerd waren, subsidieerde de erfgoedcel een derde deel van de kosten voor het boek, en een deel van de kosten van de tentoonstellingen.

Mijnwerkersdag 26/9/2015

Vvzw Mijn-Verleden hield een mijnwerkersdag op 26 september in het Mijndepot Genk, voor iedereen die interesse toont in het mijnwerkerserfgoed, om het verleden van de mijnnijverheid terug op te halen en waar de kompels eigendommen konden tonen en vertellen van toen. Voor deze gelegenheid werden kalenders 2016 vervaardigd, met daarop foto’s die betrekking hebben op het mijnverleden. De Erfgoedcel verleende een projectsubsidie om de kalenders te bekostigen.

OMD – 75 jaar kerk Sint-Albertus Zwartberg – 90 jaar villa Sociale

Ter gelegenheid van 75 jaar kerk (mijnkathedraal) Sint-Albertus en 90 jaar villa Sociale organiseerde de Kerkraad Zwartberg op Open Monumentendag (13 september 2015) een aantal activiteiten. De focus lag niet enkel op het kerkgebouw, maar er was ook aandacht voor de omgeving waar dit monument staat: de naastliggende schoolgebouwen, de omliggende wijk met de wandeling naar de villa Sociale, het mijnwerkersmonument en de vroegere site van de kolenmijn. De banner van de Erfgoedcel werd geplaatst om aan te geven dat de Kerkraad financiële steun had ontvangen voor dit project.

Reuzen repair café

Vzw Reuzen in Vlaanderen – Koepel Limburg hield op 24 oktober een ‘Reuzen repair café’ in zaal Verenigde Vrienden in Heusden-Zolder voor iedereen die begaan is met het reuzenerfgoed. Bij dit eerste reuzen repair café in Limburg werden demonstraties gegeven van het maken en herstellen van reuzen (rietvlechten, maken van hoofden en handen, schilderen van hoofden, maken van kleding), 3-dimensionaal maken van plannen, en relaties met de pers. De Erfgoedcel droeg financieel bij aan deze avond d.m.v. een projectsubsidie.

Jubileum 25 jaar Alevitische vereniging in Limburg

Naar aanleiding van het 25-jarig bestaan van SLA vzw in Limburg (Heusden-Zolder) (50 jaar migratie naar Vlaanderen van veel Alevieten) gaf de vzw een publicatie uit waarin naast de historiek, de werking, de activiteiten en de geleverde bijdrage voor de samenleving ook stilgestaan wordt bij de Alevieten als geloofsgemeenschap in Limburg en het Alevitisme als levensfilosofie. De publicatie werd tijdens de viering op 24 oktober 2015 voorgesteld en gratis ter beschikking gesteld aan de genodigden. De vzw kreeg voor de uitvoering van de brochure een projectsubsidie van de Erfgoedcel.

Ontsluiting Koningsparen via photowall en infobord

Schutterij St.-Sebastiaan uit As zette met dit project de historische schietwedstrijd ‘Koningschieten’ in de kijker. Via een fotomuur en infobord wordt een overzicht getoond van alle schutterskoningen (winnaars) met hun koningin sinds 1957. De foto’s van alle koningsparen werden daarvoor gedigitaliseerd en een afdruk wordt aan iedere koning bezorgd in een vouwkaart. Het project werd op 9 juli worden voorgesteld en doet sindsdien dienst als permanente tentoonstelling.

100 Voetbaljaren (1915-2015) in “Mijn” stad Genk

Feitelijke vereniging ‘100 voetbaljaren in Genk’ gaf met financiële steun van de Erfgoedcel een boek uit met veel fotomateriaal (ca. 760 foto’s), een historisch overzicht, prettig leesbare teksten en interviews met oud-spelers en boegbeelden uit het Genkse voetbal. Er was heel veel materiaal voorhanden, maar verspreid over ontelbare “verzamelaars” en daardoor dus vrijwel onbereikbaar voor de voetbalfan. Door dit boek gaat deze geschiedenis niet verloren.

75 jaar Patro Eisden, de enige mijnclub met haar originele naam

De leden van een voor deze gelegenheid opgerichte werkgroep doken de VRT archieven in en kopieerden alle filmmateriaal over de club. In 2016 zal de projectsubsidie dienen voor het digitaliseren van het zeer rijke archief bij privépersonen. In feestjaar 2017 wordt gemikt op een voorbeeldprojectsubsidie voor een fototentoonstelling en een boek, academische zitting met groot feest… Subsidie werd verleend voor het kopiëren van de VRT-bestanden en voor drukwerk van flyers.

Afscheid Pastoor en Salesianen Helcheren

Het Parochieteam Sint-Trudo Helchteren bracht met steun van de Erfgoedcel ter gelegenheid van het afscheid op 13 september 2015 van de laatste priesters (pastoor Debakkere en 4 Salesianen) een brochure uit. Naast interviews met de afscheidnemende priester en een toekomstvisie van de federatiepastoor Kalumba telde de brochure 14 bladzijden met foto’s van ca. 70 jaar parochiegeschiedenis. Deze foto’s werden reeds getoond op een tentoonstelling op Open Monumentendag 2014. De brochure werd bedeeld in alle brievenbussen van Helchteren.

De Groote Oorlog. Sprokkelingen uit de donkere periode van 1914-1918 in Mechelen-aan-de-Maas)

Openkerken Sint Monulphus en Gondulfus organiseerde van 10 tot en met 31 juli 2015 (in het kader van ‘Open Kerken’, tijdens de periode waarin de kerk enkele dagen per week openstaat voor het breed publiek) een expositie over de Tweede Wereldoorlog. Deze tentoonstelling blikte terug op de Groote Oorlog op zeven standen of locaties in de kerk. Daar werden telkens 2 grote panelen met foto’s, verhalen en documenten gehangen. In het midden van de kerk werd een stille ruimte gebouwd. Deze expositie kwam tot stand dankzij financiering middels een projectsubsdie van de Erfgoedcel.

Opgrimbie WOIIOpgrimbie in WO II 1940-1945

Stichting Erfgoed Opgrimbie organiseerde op 31 mei 2015 een tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog in Opgrimbie en bracht daarbij een brochure uit met toelichtingen bij deze tentoonstelling. Via allerhande dagboeken, foto’s, verhalen en documenten van gevluchte bewoners, werd dit verhaal van alle oud-strijders, weggevoerden, krijgsgevangenen, gesneuvelden, werkweigeraars tegen wil en dank in Duitsland… samengesteld met het verloop van een tijdlijn vanaf 1918 tot 1949.

orgel BeringenHelp! We zitten met een orgel

vtbKultuur (Beringen) gaf met steun van de Erfgoedcel een publicatie uit over het in mei 2012 gerestaureerde Theodoor Smet Orgel van Koersel. Hierin komen de volgende aspecten aan bod:- de geschiedenis van het orgel; de relatie van het orgel met de stedelijke muziekacademie SAMWD Beringen; de relatie tussen de stedelijke muziekacademie en de NV Steenkoolmijnen van Beringen (waar de academie ontstond); de relatie orgelmuziek – stomme (stille) film; de relatie orgel en hedendaagse context. Dit boekje werd gelanceerd n.a.v. de orgelconcerten op 25 april en 9 mei 2015.

Opgrimbie plechtigTentoonstelling ‘Opgrimby plechtig’

Heemkundige Kring ’t Oude Grimbiaca zette op 26 april 2015 (Erfgoeddag) de religieuze erfenis van Opgrimbie in de kijker met een tentoonstelling. Historische eerste en plechtige communiefoto’s werden gepresenteerd samen met attributen die voor nieuwe generaties niet altijd meer herkenbaar zijn. Tegelijkertijd werd de oorspronkelijke priester- en misdienaarskledij die op de foto’s te zien was, voor het eerst tentoongesteld. Een uniek beeld van de parochiegeschiedenis in Opgrimbie was het resultaat.

25 jaar kring Beverlo25 jaar Heemkundige Kring Beverlo

De Heemkundige Kring Beverlo vierde haar zilveren jubileum op 10 april 2015 in buurtcentrum De Kardijk met een toespraak van de voorzitter, een powerpointreportage van 25 jaar Heemkunde Beverlo, een panelgesprek, een film “betoverend Beverlo” waarin zes vergeten en/of onbekende dorpsaspecten in de kijker worden gezet, de voorstelling van het boek “Beverlo in de 18de eeuw” en een receptie. Voor de verfilming en montage van de film, en de druk van het boek werd een projectsubsidie toegekend.

60jchiro60 jaar Chiro Meulenberg

Chiro Meulenberg bedankte op 16 april 2015 alle (oud-)leden, (oud-)leiding ouders etc. van nu tot 60 jaar terug door herinneringen op te halen, dia’s te vertonen, eucharistieviering, tentoonstelling, … te organiseren. Voor de tentoonstelling heeft men ca. 3000 dia’s en foto’s van vroeger gedigitaliseerd, zodat ze niet verloren zullen gaan. Mede dankzij een subsidie van Erfgoedcel Mijn-Erfgoed konden deze tentoonstelling en digitalisering gerealiseerd worden.

be den boerNacht van de Geschiedenis: Thema 2015 – Landbouw

Davidsfonds Koersel richt zich in haar jaarlijkse dialectproject telkens op een specifiek aspect van de geschiedenis van Koersel. 2015 stond in het teken van ‘Landbouw’. Op 24 maart 2015 kwam het boerenleven in Koersel aan bod in al zijn aspecten. Dit alles gedocumenteerd met foto’s, films, expo’s en andere media. Het dialectaspect sprak veel belangstellenden aan, evenals de koppeling aan een historisch thema.

Tafelen met de leesclubs

De leeslubs Markant en KAV/Femma uit Houthalen-Helchteren werden gesticht en geleid door Martin Kellens, de bibliothecaris die in 2014 is overleden. Ze bestonden in 2015 resp. 25 en 15 jaar en werden geïntegreerd in de gemeentelijke Bibliotheek. De vereniging Leesclubs BIB uit Houthalen-Helchteren gaf ter gelegenheid hiervan, en als huldebetoon aan Martin Kellens, een kleine publicatie uit over de geschiedenis van de leesclubs in Houthalen, gekaderd in het historisch perspectief van ‘leesbevordering’ in Vlaanderen (destijds genoemd ‘volksverheffing’) en kreeg daarvoor subsidie van de Erfgoedcel.


Ondersteunde projecten in 2014

lesbrief GenkLesbrief Genk in de negentiende eeuw

Het Sint-Jan Berchmanscollege Genk (KASOG vzw) heeft i.s.m. Limburgse Studies vzw en het Rijksarchief Hasselt een lesbrief uitgegeven voor leerlingen van 5 middelbaar ASO en TSO, waardoor zij kennismaken met en actief gaan werken rond het dagelijks leven in Genk in de negentiende eeuw. Dankzij het gebruik van bronnen uit deze periode wordt de leerstof vatbaarder voor de leerlingen. Erfgoedcel Mijn-Erfgoed kende een subsidie toe voor het ontwerpen en drukken van de lesbrief.

Vucht WOIIVal van de “Vlieger”: aanloop naar de Tweede Wereldoorlog

Heemkundige Kring Vochte organiseerde een herdenkingsproject rond het begin van de Tweede Wereldoorlog, n.a.v. het feit dat 75 jaar geleden in Vucht-Maasmechelen een Duitse Messerschmidt is neergestort met twee Duitse officieren met de invasieplannen. Een gebeurtenis die in 1940 wereldnieuws was. De Heemkundige Kring kreeg een subsidie voor het uitgeven van het boek ‘Vucht in de Tweede Wereldoorlog. Een Maaslands dorp in de maalstroom van de wereld” dat de gebeurtenissen en het dagelijks leven in Vucht tijdens en vlak na de oorlog beschrijft en in beeld brengt.

U zijt wellecomeU zijt wellecome

Davidsfonds Koersel kreeg een subsidie voor een project waarbij vier liederen van August Cuppens in een liederenbundel werden uitgegeven. In deze bundel worden tevens zijn leven, zijn werk, en de samenwerking met componist Lodewijk Devocht belicht. De plechtige inzegening van het grondig gerenoveerde Mariapark van het Koersels Kapelleke op 28 december 2014 werd opgeluisterd met volkszang van de Vlaamse kerstliederen uit deze bundel.

pitslampen terrilMet pitslampen de terril op

Vzw Toerisme Heusden-Zolder organiseerde op 29 november 2014 een wandeling vanaf Den Lavaar op en rond de mijnterril van Heusden-Zolder, begeleid met pitslampen en kaarslicht. Onderweg werden verhalen verteld over het mijnverleden en de impact van de mijn op Heusden-Zolder. Er werd tevens een programmafolder met een verhaal over het mijnverleden (met foto’s) uitgebracht met financiële steun van de Erfgoedcel.

Parkcité /Gardencity

Toen de mijndirectie begin vorige eeuw een mijn moest oprichten in Eisden moest ook worden voorzien in de nodige woningen. Daartoe bouwden ze een privaat dorp met alle sociale, culturele en sportief-recreatieve voorzieningen. Hun inspiratie haalde ze bij de ‘Garden City’, een wijk-, woon- en leefconcept dat eind negentiende, begin twintigste eeuw opgang maakte in Engelse industriegebieden. Tuinwijk2020 vzw vroeg projectsubsidie aan voor de tentoonstelling “”Parkcité /Gardencity” over de garden city en de ‘vertaling’ die de oudste Eisdense Mijncité te daarvan kreeg en die plaatsvond op 12 oktober 2014 in Dienstencentrum De Bolster. Het werd een mobiele tentoonstelling die ook bij andere gelegenheden gebruikt kan worden.

WOI Heusden-ZolderHerdenking Wereldoorlog 1914-1918 Zolder

Heemkring Zolder kreeg projectsubsidie voor een tentoonstelling op 11 november 2014 in het Heemkundig Museum Woutershof. In deze tentoonstelling werd niet alleen aandacht geschonken aan de gesneuvelden, maar evenzeer aan al de oud-strijders, de weggevoerden en de burgerslachtoffers.

afrit 27DVD + postkaarten ‘Afrit 27’

Art 27 vzw kreeg projectsubsidie voor het maken van de documentaire “Afrit 27”, in het kader van de jaarlijkse expositie ‘Artikel 27’ met als thema ‘Schatkamers van migratie’. Dit thema kaderde binnen de viering van 50 jaar migratie, maar bood een ruimere kijk dan enkel de Turkse en Marokkaanse migratie. Met de expositie en de documentaire wilde men een open en positieve blik geven op de rijke migratiegeschiedenis van Heusden-Zolder en de regio. ‘Afrit 27’ is een verwijzing naar Artikel 27 van de mensenrechten dat stelt dat ‘iedereen het recht heeft te genieten van Kunst en Cultuur’, en naar afrit 27 van de E314 (Zolder) als eindpunt van migratie voor de geïnterviewde personen (uit de documentaire). De film werd getoond tijdens de genoemde expositie Artikel 27 van 1 tot en met 23 november 2014.

Maasmechelse dorpenBoek ‘100 jaar WO I in Vucht en Eisden’

Heemkundige Kring Vochte bracht in samenwerking met Heemkundige Kring ’t Oude Grimbiaca en Stichting Erfgoed Eisden een boek uit over het dagelijkse leven tijdens de oorlog, met verhalen over de inval, de elektrische draad, opeisingen en oorlogsschade, gesneuvelden, enz. in de Maasmechelse deelgemeenten Vucht, Eisden en Opgrimbie. De voorstelling van deze publicatie vond plaats op 26 september 2014.

kerkjeTentoonstelling “… dan zie ik mijn kerkje weer”

Erfgoedwerking Helchteren kreeg een subsidie om i.s.m. het Parochieteam een dubbeltentoonstelling te organiseren op 14 september in CC de Roepsteen van enerzijds Religieus erfgoed van de parochie: over priesters, missionarissen, zusters, processies, kapellen, eremissen, volksdevotie, bedevaarten … en anderzijds ging er n.a.v. de 70ste verjaardag van de bevrijding (september 1944) ook een beperkte tentoonstelling door over de bevrijdingsperiode in Helchteren.

Opgrimbie 14 18Tentoonstelling 100 jaar 14-18 “Opgrimbie 14-18 onze strijd”

Heemkundige Kring ’t Oude Grimbiaca uit Opgrimbie (Maasmechelen) kreeg projectsubsidie om een tentoonstelling te houden op 10 augustus 2014 in het wijkcentrum van Opgrimbie, voor en over de bewoners van Opgrimbie, om te herdenken dat vanuit Opgrimbie 25 soldaten naar de oorlog vertrokken zijn en er 3 gesneuvelden waren tijdens de periode ’14-’18, en om via deze tentoonstelling de familie te eren van de gesneuvelden en de soldaten van toen.

25 jaar Beringen“Werken en leven in en rond de mijn van Beringen, jaren 80”

De Vrienden van het Mijnstreekmuseum gaven in het kader van het project “25 jaar mijnsluiting Beringen” een fotoboek en een krantje uit, om zo een tastbaar resultaat aan deze herdenking te geven. Deze publicaties werden op de afsluitende activiteit op 26 oktober 2014 gepresenteerd. Het krantje bevat historische informatie over de mijnsluitingen. Het fotoboek is gebaseerd op de fototentoonstelling die in het badzalengebouw doorging. Voor deze beide publicaties werd een projectsubsidie toegekend.

Pruisen in BeverloBeverlo en de Eerste Wereldoorlog

De Heemkundige Kring Beverlo presenteerde op 13 juni 2014, tijdens de heemkundige avond over het leven van de Beverlonaren tijdens WO I, een nieuw boek (‘Pruisen in Beverlo’), en er werd een expositie geopend waarbij een kortfilm vertoond werd over de resterende sporen van WO I in het huidige Beverlo en werd een interview afgenomen van François Cruysberghs, die al decennia informatie verzamelt over de Beverlose oud-strijders. Voor de druk van het boek en de uitwerking van de expositie ontving de Heemkundige Kring een subsidie.

50 jaar Turkse migratie in Maasmechelen

5 Organisaties van Turkse origine richtten een feitelijke vereniging op onder de naam ‘Turks Comité Maasmechelen” en vroegen subsidie voor een volksfeest dat op 22 juni 2014 in het Koninginnepark in Maasmechelen werd gehouden. Zo wilde men verder bouwen op een samenwerking tussen de Turkse gemeenschap en de lokale erfgoedactoren als Tuinwijk2020 en Stichting Erfgoed Eisden en hun werking voorstellen aan de Turkse gemeenschap, en samen met het RLKM de potenties van een eventuele erkenning als UNESCO-werelderfgoed tonen, een onderwerp dat binnen de lokale Turkse gemeenschap onvoldoende gekend is. Subsidie werd verleend voor de opmaak van de tentoonstelling en de opmaakstand.

90 jaar Pools comité90 jaar Pools Comité Plaatselijke Verenigingen

Het Pools Comité Plaatselijke Verenigingen Waterschei bestond in 2014 90 jaar en organiseerde ter gelegenheid daarvan (met subsidie van de erfgoedcel) een fototentoonstelling als feestelijke terugblik. Tevens werden twee tijdslijnen gemaakt: een over Polen over de jaren heen, en een over het verenigingsleven over de jaren heen. Deze tentoonstelling was te zien van 22 tot en met 29 juni in “Polska Sala” in Genk, en daarna bij Heemkring Heidebloemke in de bibliotheek van Genk.

Café citéCafé Cité, het caféleven op de cité van Beringen Mijn

Citévolk Spreekt organiseerde in samenwerking met het Mijnmuseum, CC Beringen, Stad Beringen, Rimo, en Heemkundige Kring Kiosk van 30 augustus t/m 7 september 2014 een tentoonstelling over het café- en uitgaansleven in Beringen-Mijn, in het kader van de herdenking van 25 jaar sluiting kolenmijn Beringen. Beringen-Mijn kende in de periode van de mijn een heel divers en rijk café- en ontspanningsleven, dat onder de noemer Santé Cité via een unieke tentoonstelling in de kijker werd gezet. Ze ontvingen hiervoor een projectsubsidie van Erfgoedcel Mijn-Erfgoed. (foto: Hans Put)

spread the loveSpread the Love

Initiatiefnemer vzw AFF organiseerde op 1 en 2 augustus 2014 het Absolutely Free Festival op de terreinen van C-mine, Genk. Omdat dit min of meer samenviel met de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, werden gedurende de twee festivaldagen zakjes met madeliefjes-zaad uitgedeeld onder het publiek onder het motto “Spread the Love”. Het madeliefje is immers hét symbool voor de Limburgse strijd in de Eerste Wereldoorlog. Op deze manier wilde het maatschappelijk geëngageerd festival het verhaal van de Eerste Wereldoorlog uitdiepen en de banden tussen een jong publiek en dit stuk Limburgse geschiedenis aanhalen. Dit initiatief werd gesubsidieerd door de Erfgoedcel.

120 broederkring120 jaar Broederkring

De Koninklijke Harmonie Broederkring vzw organiseerde n.a.v. haar 120-jarig bestaan op 3 en 4 mei 2014 een feestelijk reünieweekend in CC Houthalen-Oost met muzikale workshops en een jubileumconcert. Tevens werden de hoogtepunten uit de geschiedenis van de Harmonie in een fototentoonstelling weergegeven. De Erfgoedcel verleende financiële steun voor het realiseren van de tentoonstelling, die naderhand een plaatsje vond in de eigen lokalen van de Harmonie.

Paalse beroepenPaalse Beroepen, een grenzeloos vertrouwen

Kiosk Heemkunde Beringen-Paal stelde op Erfgoeddag 2014 een nieuw boek voor: ‘Paalse beroepen, een grenzeloos vertrouwen’. Door de sociale en technische ontwikkelingen zijn veel ambachtelijke en dienstverlenende beroepen geheel verdwenen of vrijwel uitgestorven. In dit boek wordt een beeld geschetst van deze oude beroepen, die uitgevoerd werden door Palenaren. Zowel bewoners die een beroep afsloten (een molenaar, de dorser, herberg van vroeger, de vuurmolen, de schippers van het vlot, de zeeldraaier, de hoefsmid, enz.) als ook bewoners die aan het begin stonden van een nieuw beroep (de melkboer, de elektricien, enz.) komen aan het woord. De sfeervolle zwart-wit foto’s, de stambomen en documentatie schetsen een beeld van een manier van werken die voorbij is. Dit boek kwam mede tot stand dankzij een projectsubsidie van de Erfgoedcel.

laatste reisTentoonstelling Erfgoeddag “De laatste reis”

Toen de gemeente Maasmechelen in 2010 startte met het ruimen van oude graven in Opgrimbie, legde de Heemkundige Kring ’t Oude Grimbiaca het toen nog ongeschonden kerkhof vast op foto en ging op zoek naar verschillende bijhorende bronnen i.v.m. de laatste reis…. Op Erfgoeddag (27 april 2014) hield de Heemkring in het wijkcentrum van Opgrimbie hierover een tentoonstelling met albums met bidprentjes en doodskaarten en foto’s op canvas, met financiële steun van de Erfgoedcel.

schatten van verhalenSchatten van verhalen: “Voor wie in zijn hoofd kijkt, zijn er geen grenzen”

Vormingplus Limburg vzw diende een subsidieaanvraag in voor het project “Schatten van Verhalen ‘Voor wie in zijn hoofd kijkt, zijn er geen grenzen’’’. Hierbij werden door een gemengde groep van nieuwe en oude Genkenaren – via de methodiek van verhalen vertellen – ervaringen gedeeld over thema’s als migratie en thuis. Hiervoor werden tijdens een tiental verhalensessies onder begeleiding van een professionele verhalenvertelster ‘Schatten van Verhalen’ blootgelegd. Op Erfgoeddag (27 april 2014) werd al het verzamelde gepresenteerd in de Bibliotheek van Genk.

50 jaar turnkringVijftig jaar Turnkring DeSeM-Harop

Turnkring DeSeM-Harop Boxbergerheide-Genk vierde in 2014 haar 50-jarig bestaan met een turnmarathon, een academische zitting en een publicatie over de geschiedenis van de Turnkring. Deze werd gereconstrueerd uit een honderdtal getuigenissen en stukken uit privé-verzamelingen, aangezien het archief in 2011 (tijdens de Pukkelpop-storm) werd vernietigd. Dit enorme werk resulteerde in een “nieuw” archief en een boek dat de historie van de Turnkring bewaart, gekaderd in de historiek van de wijk Boxbergerheide in Genk.

mijnramp Eisden8 maart 1984, de laatste grote mijnramp in Eisden

Stichting Erfgoed Eisden kreeg een subsidie voor een expositie in zaal Casino en de Sint-Barbarakerk in Eisden, naar aanleiding van het feit dat het op 8 maart 2014 30 jaar geleden was dat er een grote mijnramp in de mijn van Eisden plaatsvond. De Stichting wilde dit in de eerste plaats in herinnering brengen, maar hoopt tevens dat 8 maart een vast moment wordt, waarop alle verongelukte mijnwerkers herdacht zullen worden. De herdenking ging van start met een stil moment aan het beeld van de Putmannen. De tentoonstelling verhuisde na het weekend naar de Sint-Barbarakerk, waar hij tot en met Erfgoeddag op 27 april 2014 te bezichtigen was. (foto: www.hbvl.be)


Ondersteunde projecten in 2013

nacht van de geschiedenis KoerselNacht van de Geschiedenis: Dagelijks leven in WO-I in Koersel

Davidsfonds Koersel vroeg in 2013 een  projectsubsidie aan voor haar jaarlijks terugkerend dialectproject dat zich telkens op één specifiek aspect van de geschiedenis van Koersel richt. In 2014 stond de Nacht van de geschiedenis in het teken van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. In een interactieve avond kwamen o.m. aan bod: wat betekende de oorlog in een dorp als Koersel? Welke verhalen zijn er over deze periode? Zijn er nog getuigen die erover kunnen vertellen? Dit alles gedocumenteerd met foto’s, films, expo’s en andere media om de oorlog ook letterlijk in beeld te brengen, met de nadruk op het dagelijks leven in de oorlogsperiode.

kazerne HHGekazerneerd in Helchteren

Op het grondgebied van Houthalen-Helchteren ligt in een ‘witte vlek’ van 65 hectare staatseigendom en sinds lang in gebruik door Defensie: “Kazerne Helchteren”. Natuurpunt Houthalen-Helchteren vzw heeft i.s.m. het gemeentebestuur van Houthalen-Helchteren, in de loop van 2014 de geschiedenis en de evolutie van dit terrein in kaart gebracht. De onderzoeksresultaten zullen in 2015 worden ontsloten voor publiek. Het gaat uit van 4 perspectieven: infrastructuur (terrein, gebouwen, ….), bestemming, natuur en evolutie en de relatie met de gemeenschap (soldatencafés, ‘handel’, …). Natuurpunt ontving hiervoor een projectsubsidie.

33 jaar carnavalJubileumviering 33 jaar Carnavalsvereniging Orde der Asserbakken

De Asser Carnavalsvereniging Orde der Asserbakken vzw ontving een projectsubsidie om tijdens haar Jubileumviering (33 jaar Carnavalsvereniging Orde der Asserbakken) een jubileumtentoonstelling te realiseren die het uitgebreide archief van de vereniging tentoonstelde: fotoalbums, gemaakte publiciteit, affiches, kledij van de vereniging… en er werd een videohoek geïnstalleerd waar men kon kijken naar beeldmateriaal van voorbije carnavalszittingen.

digitaal kerkhof OpgrimbieDigitaal kerkhof Opgrimbie

Heemkring ’t Oude Grimbiaca kreeg een projectsubsidie aan om een website te laten maken rond de digitale vastlegging van het kerkhof van Opgrimbie. De Heemkring heeft in 2013 alle bidprentjes, doodskaarten en –brieven, krantenartikelen e.d. verzameld van het volledig ongeschonden kerkhof. Via een website willen ze dit digitaal delen met alle stamhouders en afstammelingen. De website werd gelanceerd op Erfgoeddag 2014.

100 jaar voetbal Beringen100 jaar voetbal in Beringen

Voetbalvereniging KVK Beringen vroeg in 2013 een projectsubsidie aan om een voetbalboek uit te brengen over de geschiedenis van de voetbalploegen gelegen in de deelgemeente Beringen, n.a.v. het 100-jarig bestaan van Stamnummer 330 van VV Vigor. Ook werd aandacht besteed aan de andere (verdwenen) voetbalploegen. Weinig sportverenigingen slagen erin om hun oude verslagboeken, krantenknipsels, oude documenten en interviews in een boek samen te brengen. Het is een voorbeeld dat andere sportverenigingen een aanzet kan geven.

Theatervoorstelling La scoperta dell'AmericaTheatervoorstelling “La scoperta dell’America”

Vzw Gruppo Carota kreeg een projectsubsidie om een theatervoorstelling te brengen over natie en identiteit. De Italiaanse migratie naar België is het uitgangspunt voor deze voorstelling maar wil een metafoor zijn voor vele andere migratieverhalen. De omvang van het doelpubliek is breed gekozen: er worden zowel avond- als schoolvoorstellingen gespeeld op verschillende locaties (Gent, Brugge, Kortrijk, Antwerpen, Neerpelt, Hasselt en Heusden-Zolder).

onderzoeksgids west-lOnderzoeksgids voor de geschiedenis van West-Limburg

De vzw Limburgse Studies werkte i.s.m. Heemkring Beringen en Heemkring Zolder een project uit, waarin heemkundewerkers onder begeleiding zelf een onderzoeksgids voor de geschiedenis van hun streek uitwerken en gezamenlijke kennismakingsbezoeken aan archiefdiensten en voordrachten organiseren. Dit omvat tevens Lummen, Herk-de-Stad en Halen. De onderzoeksgids biedt een overzicht van nog onontgonnen bronnen- en archiefmateriaal en stimuleert om onderzoek te doen en te publiceren over de lokale geschiedenis van de 5 genoemde gemeenten in West-Limburg.

dakiraDakira (“Herinnering”) – 50 jaar Marokkaanse immigratie (1964-2014)

De Federatie van Marokkaanse Verenigingen (FMV) vroeg in 2013 een projectsubsidie aan voor een reizende tentoonstelling n.a.v. de 50ste verjaardag van de bilaterale akkoorden tussen België en Marokko. De overzichtstentoonstelling en publicatie als resultaten van het project DAKIRA zouden in Antwerpen, Brussel, Gent en Genk bezocht kunnen worden door een zo breed mogelijk publiek. Het jubileumjaar werd in Genk afgesloten, waar de tentoonstelling in C-mine liep van 8 november tot 30 december 2014.

Italiaans-Turks MijnmuseumEen Italiaans-Turks Mijnmuseum

Het Mijnmuseum Beringen kreeg in 2013 een subsidie voor de aanmaak van audiogidsen in het Turks, omdat veel oud-mijnwerkers van Turkse origine zijn en nog in de tuinwijk van Beringen of omgeving wonen. Men wilde door deze audiogids ook de Turkse bevolkingsgroep proberen warm te maken voor een museumbezoek. Voor de Italiaanse versie kon men een beroep doen op vrijwilligers. Het extra aanbod werd opgenomen in de folder van het Mijnmuseum voor 2014.

Het Boek III Om en rond de VoortUitgave van ‘Het Boek III: Om en rond de Voort’

Erfgoed Comité De Voort Op (Heusden-Zolder) bracht ná de reeds gepubliceerde uitgaven “De Voort Op” en “Oppe Voort” nog een derde boek en laatste in de reeks uit, met financiële steun van de Erfgoedcel. Onderwerpen zijn: Stop de tijd en Grenzeloos (ná WO II), aandacht voor de migranten vanaf de jaren ’50 en het samenleven op de Voort waar de eerste Sociale Wijk het middelpunt was van deze buurt.

Ik weet nog hoe het wasIk weet nog hoe het was

Erfgoedwerking Helchteren bundelde een 50-tal erfgoedartikelen die tussen 2007 en 2012 verschenen zijn in de gemeentelijke infokrant ‘In & Om” Houthalen-Helchteren. Gedurende 5 jaar werden de verhalen van inwoners opgetekend en maandelijks in het infoblad gepubliceerd. Deze artikelen die steeds grote belangstelling genoten, werden zo een heemkundige rubriek voor alle inwoners. Deze gebundelde uitgave kwam tot stand dankzij een projectsubsidie van de Erfgoedcel.

CD met mijnwerkersliederenCD met mijnwerkersliederen

Het Genker Mijnwerkerskoor bracht eind 2013 een cduit met mijnwerkersliederen. Deze unieke cd is bedoeld om het mijnwerkers-verhaal te bewaren en te bestendigen met oude en nieuwe mijnwerkers-liederen. Bij het cd-doosje werd een boekje gemaakt met daarin uitleg over o.m. de herkomst van de liederen, teksten van de liederen, anekdotes, etc. om op die manier duiding te geven voor geïnteresseerde buitenstaanders. Het Genker Mijnwerkerskoor werd hiervoor financieel gesteund door de Erfgoedcel.

wie is wieTentoonstelling ‘Wie is wie’

Heemkundige kring ’t Oude Grimbiaca uit Opgrimbie maakte een nieuwe start in 2013 met een tentoonstelling voor en over de bewoners van Opgrimbie. Ze beoogden hiermee de bewoners op de hoogte te stellen van hun heemkundige werking en ze kennis te laten maken met het eerste heemkundige boekje over Opgrimbie. De heemkundige kring ontving een projectsubsidie voor het realiseren van deze tentoonstelling.

lood tot kogel‘Van lood tot kogel’ – Vroeger en nu

De Koninklijke Schutterij St.-Sebastiaan As vzw kreeg in 2013 een subsidie om via een set van 3 bierviltjes de tradities en het ambacht van het ‘kogelgieten’ bij de schutterij te ontsluiten. Ze bezorgden alle inwoners van As een enveloppe met drie bierviltjes, waarop het productieproces van de kogels te zien is die zij gebruiken. De enveloppe werd bedrukt met een groepsfoto van de personen die op het bierkaartje staan afgebeeld. Dit project kreeg ook een online verlengstuk op de erfgoed-blog van de Schutterij.

Vene Vidi 40 – Lustrum

JCI Genk vzw stelde ter gelegenheid van haar 40-jarig jubileum een fotoboek samen. JCI, Junior Chamber International, is een internationale organisatie van jonge leiders en ondernemende mensen, die door hun engagement, vriendschap en het realiseren van creatieve projecten tot toekomstgerichte ondernemers willen uitgroeien. Dit fotoboek werd als deel van de lustrumviering op 28 september 2013 in C-mine Genk voorgesteld.

beringen mijnHet leven in en rond de mijn van Beringen

De Werkgroep Monumentenzorg Beringen organiseerde de tentoonstelling ‘Het leven in en om de mijn van Beringen’ op 8 september 2013 in de elektrische centrale op de mijnsite van Beringen, n.a.v. Open Monumentendag 2013. De expo bestond uit diverse onderdelen, maar de subsidie werd gegeven voor de presentatie van een aantal unieke, hedendaagse foto’s die een beeld geven van de kracht, de authenticiteit en het belang van het bewaarde erfgoed op de site van Beringen.

70 jaar mijn b70 jaar Mijnkathedraal Beringen

De vereniging Citévolk Spreekt organiseerde in 2013 met financiële steun van de Erfgoedcel, een tentoonstelling rond het kerkelijk leven in Beringen-Mijn. Citévolk Spreekt is er in geslaagd om 1.700 oude foto’s te verzamelen over het leven in en rond de kerk en heeft zo een hele generatie oude en nieuwe bewoners betrokken bij dit project. Fotograaf Hans Put heeft een jaar lang het huidig kerkelijk leven gefotografeerd. Al het verzamelde materiaal (interviews en foto’s) werd na afloop geschonken aan het Mijnmuseum voor verdere ontsluiting.

100 j WinterslagTentoonstelling 100 jaar parochie H. Hart Winterslag

Werkgroep ‘100 jaar parochie H. Hart Winterslag’ ontving in 2013 een projectsubsidie om een tentoonstelling op een 60-tal grote panelen van nog nooit getoonde foto’s en documenten van de voorbije 100 jaar in de parochie Winterslag te realiseren. Men beoogde hiermee een totaalbeeld te schetsen van het parochieleven (koolmijn – school – kerk – kliniek – verenigingsleven). De tentoonstelling was te zien in parochiecentrum Park en in de stedelijke bibliotheek.

winterslag uitgeputKijkboek “Winterslag uitgeput”

Heemkring Heidebloemke gaf in 2013 een kijkboek uit over Winterslag: “Winterslag uitgeput. Opgegraven beelden”, waarbij de nadruk ligt op de mijnbeelden en de evolutie (boringen, wijken, mijngebouwen, beelden ondergrond en bovengrond) en waarbij veelal gebruik gemaakt werd van nog nooit ontsloten foto’s uit hun eigen archief. Het boek schept een sfeerbeeld van 100 jaar mijngeschiedenis in Winterslag, en draagt zo bij aan een beter begrip en (her)waardering voor het mijnverleden.

onderzoeksgids west-lOnderzoeksgids West-Limburg

Heemkundige Kring Kiosk Beringen-Paal kreeg een projectsubsidie voor het uitbrengen van een onderzoeksgids over West-Limburg, waarin werd opgenomen: hoofdlijnen van de geschiedenis van elk dorp, wat er reeds gepubliceerd is, overzicht van de bestaande archieven over de dorpen en onderzoekstips met mogelijke onderwerpen voor verder historisch onderzoek, tot aan de Franse periode (1795) en geïllustreerd met erfgoed uit de rijke geschiedenis van de dorpen. Deze onderzoeksgids kan een handig werkdocument zijn voor heemkundigen en kan nieuwe mensen aansporen zich aan te sluiten bij een heemkring.

Foto- en zilvertentoonstellingFoto- en zilvertentoonstelling tijdens Bondsschuttersfeest

Schutterij Sint-Martinus Niel-bij-As vzw organiseerde op 23 juni 2013 een schuttersfeest waarbij een tentoonstelling gehouden werd over de geschiedenis van de schutterij met foto’s, video’s, zilver, gebruiksvoorwerpen, optredens van koningsparen en trommelkorpsen. De Schutterij kon de tentoonstelling en het drukwerk daarvoor realiseren dankzij een projectsubsidie van de Erfgoedcel.

zwartwinterwaterZwartWinterWater – mijnmonumenten

Foto- en Digikring Kamera Genk bracht i.s.m. Mijndepot Waterschei een brochure uit als handleiding en wegwijzer (routebeschrijving) om de Genker monumenten te bezoeken en bezichtigen. Op deze wijze werd in de vergetelheid geraakt erfgoed terug in de belangstelling gebracht. Deze brochure werd gefinancierd met een projectsubsidie van Erfgoedcel Mijn-Erfgoed.

wereld bordDe wereld op je bord!

Vzw AIF (Multiculturele Federatie van Zelforganisaties) kreeg in 2013 een subsidie om een kookboek uit te geven met een 25-tal recepten mét geschiedenis/herkomst van het recept (cultureel erfgoed) van 25 verschillende nationaliteiten die in de Mijnstreek aanwezig zijn. Het boek werd op 16 november 2013 gelanceerd onder de titel ‘Alles op … je bord! De wereld in je keuken’.

tenrijtIn die tijd, op Tenrijt: foto’s & verhalen van en over zijn (oude) bewoners

De Geschied- en Heemkundige Kring De Klonkviool uit Houthalen-Helchteren stelde een boek samen over de geschiedenis van de wijk Tenrijt. Dit is de eerste serieuze publicatie over het vroegere gehucht Tenrijt, dat vroeger zeker een belangrijke en interessante leefgemeenschap was. De Klonkviool kreeg hiervoor een projectsubsidie van de Erfgoedcel.

50 j turkse mi50 jaar Turkse Migratie

Vzw Tuinwijk2020 uit Eisden herdacht 50 jaar Turkse migratie met een fotoboek, een fototentoonstelling en nog enkele andere culturele activiteiten. De Erfgoedcel financierde mee aan het fotoboek ‘Arkadas’.

33 carnaval33ste Pronkzitting van Carnavalsvereniging De Palingen uit Beringen-Paal

Ter gelegenheid van het 3×11-jarige bestaan organiseerde de Carnavalsvereniging, als onderdeel van de feestelijkheden, een tentoonstelling van carnavalsartikelen van de voorbije 33 jaar. Met financiële steun van de Erfgoedcel.

klepschietenKlepschieten, verleden en heden

Het Verbond Karabijnschuttersgilden Beringen-Mijnstreek realiseerde op 28 april 2013 met financiële steun van de Erfgoedcel een tentoonstelling over het ontstaan van het klepschieten en het ontstaan van het Verbond, met attributen die nodig zijn voor het klepschieten, die getuigen van een lange traditie en behoren tot het cultureel erfgoed van Beringen-Mijnstreek en Limburg.


Ondersteunde projecten in 2012

50 j circuitBoek 50 jaar Circuit Zolder – 50 jaren oud, 50 jaren jong

Vzw Terlamen bracht in 2013 een boek uit rond het halve eeuwfeest van het circuit, waarin men heeft getracht het verleden of stukjes ervan te doen herbeleven voor zij die het meemaakten, maar ook aan de volgende generaties te doen beseffen hoe snel de technologie geëvolueerd is en ze te tonen en doen beleven hoe het vroeger was. Het boek met zogenaamde ‘untold stories’ en onuitgegeven foto’s werd ingekaderd in een roadshow door Vlaanderen en Brussel, beginnend met het autosalon in januari 2013. De vzw ontving een projectsubsidie van de Erfgoedcel voor het uitgeven van dit boek.

campingBoek Camping Terlamen

Toerisme Heusden-Zolder vzw vroeg in 2012 een subsidie aan voor het uitgeven van een boekje over de geschiedenis van Camping Terlamen. Dit project werd opgestart door Charlotte Ceyssens als masterproef voor haar opleiding Grafisch Ontwerp, n.a.v. de 50ste verjaardag van Circuit Zolder, om de herinnering aan de verdwenen camping levend te houden. De presentatie van het boek vond in februari 2013 plaats met een mini-expo en stand op het Circuit Zolder, Heusden-Zolder.

uit de grondUit de grond, uit het hart, ook in Zwartberg

De Werkgroep Mijnmonument Zwartberg vzw organiseerde op zondag 3 februari 2013 met een projectsubsidie uit 2012 van de Erfgoedcel, een namiddag voor bewoners van Zwartberg, verenigingen, scholen en andere geïnteresseerden, lokale politici en ondernemers gevestigd op het voormalige mijnterrein. Het project omvatte een begeleide wandeling “Er was eens een koolmijn in Zwartberg”, de vertoning met nabespreking van de documentaire ‘Uit de grond, uit het hart’, een tentoonstelling van fotomateriaal van de werkgroep en Heemkring Heidebloemke en een infostand van de Erfgoedcel.

koersel spiekelspadePlekjes ontrafeld – naamgeving en landschapsgeschiedenis in Koersel

Natuurpunt Beringen ontving een projectsubsidie voor het uitwerken van een mobiele tentoonstelling die de evolutie van het landschapsbeeld van Koersel en omgeving, en in het bijzonder de impact van de mens hierop in beeld zou brengen, waarbij zowel de erfgoedwaarde en actuele natuur- en landschapswaarden in het beekdallandschap van de Zwarte Beek aan bod zouden komen. De tentoonstelling werd in eerste instantie begin 2013 in het Vlaams Bezoekerscentrum ‘De Watersnip’ opgesteld. Sindsdien kan deze ook uitgeleend worden (overheidsgebouwen als Stedelijk Administratief Centrum, bibliotheken e.d.) maar kan ook worden meegenomen naar voordrachten in Beringen en andere gemeenten in Limburg.

koersel vakmanschapNacht van de Geschiedenis: De vakman/vrouw vroeger in Koersel

Davidsfonds Koersel organiseerde op 19 maart 2013 de Nacht van de Geschiedenis. Dit jaarlijkse dialectproject richt zich telkens op één specifiek aspect van de geschiedenis van Koersel, ditmaal op de vakmannen en –vrouwen zoals de bakker, de slager, de kruidenier om de hoek, kortom beroepen die stilaan met uitsterven bedreigd zijn, maar tegelijkertijd een boeiende geschiedenis kennen. De subsidie werd toegekend voor het inrichten van een tentoonstelling op 19 maart 2013 in het Brigidahuis te Koersel.

50 jaar Lions Club Midden-LimburgJubileumboek 50 jaar Lions Club Midden-Limburg

Ter gelegenheid van 50 jaar Lions Club Midden-Limburg bracht deze club met steun van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed een jubileumboek uit met als thema ’50 jaar engagement in vriendschap’. Dit jubileumboek geeft niet alleen een overzicht van 50 jaar Lions, maar biedt tevens niet-Lions-leden de gelegenheid om kennis te maken met de werking van deze serviceclub. De opbrengst ging volledig naar sociale doelen, zoals vastgelegd in de statuten van de Lions Service Club.

broodBroodzakken ’t Mieleke

Veldeke As-Niel liet met financiële steun van de Erfgoedcel broodzakken bedrukken met een gedicht in het plaatselijk dialect van de dorpsdichter Stan Mordaga over de geklasseerde watermolen en een afbeelding van een oude prentkaart van die molen. De bedoeling was tegelijkertijd de vereniging en de werking ervan bekender te maken. De 30.000 broodzakken werden verspreid via de plaatselijke bakkers van As en via een bakker in Waterschei.

bokrijk bommenwerpersBoek over de crash van twee bommenwerpers in Bokrijk in WO II

De werkgroep BeWOOG (Bokrijkse Werkgroep voor de Oprichting van 2 Oorlogsgedenktekens) te Genk-Bokrijk heeft i.s.m. de Vereniging ‘De Lampetters’-Bokrijk en stad Genk, en met steun van de Erfgoedcel een boek uitgegeven over de crashes van twee bommenwerpers in Bokrijk (1944 en 1945). Dit ter herinnering aan de moed en de inzet van een RAF-bemanning en een FFAF (Free French Air Force)-bemanning (vier doden bij deze laatste crash), opdat men niet zou vergeten! Een eerste monument, op de plaats van de eerste crash, werd onthuld in het najaar van 2012. De boekvoorstelling vond tezamen met de onthulling van een tweede monument plaats in 2013.

sluiting Eisden25 jaren mijnsluiting Eisden

Ter gelegenheid van 25 jaar mijnsluiting Eisden heeft de Stichting Erfgoed Eisden (i.s.m. Tuinwijk 2020) een extra editie van haar tijdschrift uitgegeven dat volledig gewijd is aan de mijnsluiting op 18 december 1987. Naast historisch artikels, waarin teruggeblikt wordt op de periode vooraf aan de sluiting, werden vooral de belevenissen en ervaringen van de ex-mijnwerkers, hun vrouwen en andere getuigen neergeschreven. De stichting heeft met deze extra editie een terugblik gebracht over een periode, die voor velen al ver weg ligt en voor de jongere generatie moeilijk te begrijpen is. De Stichting kreeg hiervoor een projectsubidie van de Erfgoedcel.

Informatiebrochure voor het nieuw ingerichte Karnavalmuseum 

Het Karnavalmuseum Maasmechelen – De Zavelzeksker vroeg subsidie aan om een algemene informatiefolder over de geschiedenis en de vernieuwing van het museum te laten drukken en verspreiden. In deze folder werd ook praktische informatie weergegeven (nieuwe openingsuren, bereikbaarheid, rondleidingen, enz) en werd vanaf 11 november (11/11) beschikbaar gesteld en verspreid via Horeca, B&B’s in de streek, VVV kantoren,…

N.B. er wordt slechts éénmalig subsidie verleend voor de kosten voor algemene communicatie over het museum. 

sint-b folderSint-Barbarafolder van de Parchie Christus-Koning Waterschei

De Parochie Christus-Koning te Waterschei (i.s.m. de Italiaanse kerk in Genk en Mijn-Verleden vzw) heeft een folder uitgegeven in het kader van de Sint-Barbara viering van 2 december 2012. Dit naar aanleiding van het feit dat het toen 25 jaar geleden was dat de mijn in Waterschei gesloten werd.

eisden 25 tent25 jaren na de mijnsluiting

Op 18 december 2012 was het exact 25 jaar geleden dat de steenkoolproductie in Eisden stil gelegd werd. Dit was de aanleiding voor een “reconstructie” van de laatste jaren en weken van de mijn, de periode van de reconversie en de huidige situatie. Vzw Tuinwijk2020 deed dit via een 14-daagse, die startte rond Sint-Barbara en eindigde op 18 december 2012, met o.a. een Sint- Barbara viering met de onthulling van het beeld van de mijnwerkersvrouw van Sofie Muller; educatief programma; fototentoonstelling; drukken van een herdenkingsmunt; avondvullend programma met getuigenissen van mijnwerkers en ex-rijkswachters, erfgoedactoren met fragmenten uit de DVD “De Mijnen”, een schets over economisch verval en reconversie… Vzw Tuinwijk2020 ontving hiervoor een projectsubsidie van de Erfgoedcel.

Boek Rotary Genk 40 jaar

Ter gelegenheid van het 40 jarig bestaan van de Rotary Genk-Noord werd met financiële steun van de Erfgoedcel een boek over de geschiedenis van Rotary Genk-Noord uitgeven met aandacht voor de algemene geschiedenis van Rotary, de geschiedenis van Rotary Genk-Noord en in het bijzonder voor hun sociale acties. De verkoop van het boek zou ten bat van de Sint-Vincentius vereniging zijn. Het boek verscheen op 21 september 2012.

DEMOVijftig jaar Paradekorps D.E.M.O.

Vijftig jaar geleden, in 1962, werd in de toen nog jonge wijk Houthalen-Oost of Park van Genk, zoals ze toen nog heette, de eerste muziek-vereniging opgericht met de originele naam D.E.M.O. (Door Edele Muziek Ontspanning), een naam die kenmerkend was voor het onverbeterlijke optimisme en het geloof in de mens in de jaren zestig. Dit boek, met financiële steun van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed uitgebracht, vertelt de geschiedenis van 50 jaar D.E.M.O. en is geïllustreerd met vele foto’s.

Maquette Barakkenkamp Beringen-Mijn

De vereniging Polonez nam het initiatief tot het maken van een maquette van het Baltisch kamp in Beringen rond de periode van Wereldoorlog II. Dit was indertijd een indrukwekkend geheel van een zeventigtal houten barakken aangevuld met een veertigtal stenen huizen. De maquette hiervan werd gemaakt op 70 x 100 cm, en komt in de infobalie van Barak 15 in Beringen te staan. De vzw ontving hiervoor subsidie van de Erfgoecel Mijn-Erfgoed.

kwalaak 1940‘Kwalaak vanaf 1940’

‘Kwalaak vanaf 1940’ is het tweede boek van Vic Lijnen over het Houthalense gehucht Kwalaak, een van de oudste woonkernen van Houthalen en is i.s.m. Heemkundige Kring De Klonkviool uitgebracht met financiële steun van Erfgoedcel Mijn-Erfgoed. Kwalaak is een gehucht dat hoort bij de cité Meulenberg (Houthalen- Helchteren). Het boek beschrijft de invloed van de mijn op de ontwikkeling en de inwoners van het gehucht. Het boek werd op 25 augustus 2012 door de Heemkundige Kring De Klonkviool in “de Bennewed” in Houthalen voorgesteld.

groene barettenGroene Baretten

Jean Put schreef een boek over de oorlogsherinneringen van 1940-1945 van Leopold Christiaens en René Drijvers – jongens van de werfreserve – die in de beroerde meidagen van 1940 in Engeland terechtkwamen. Dit boek brengt, zeventig jaar na de oprichting van de Belgische Commando-eenheid, hulde aan deze jongens en aan al hun kameraden van het eerste uur. Dit boek is in 2012 i.s.m. de Heemkundige Kring Beverlo uitgebracht met financiële steun van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed.

55 jaar kiningschietenFolder 55 jaar Koningschieten

Ter gelegenheid van 55 jaar Koningschieten op 22 april 2012 (Erfgoeddag) liet de Koninklijke Schutterij St.-Sebastiaan vzw uit As met financiële steun van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed een folder maken met de portretfoto’s van 5 koningen uit de afgelopen 5 decennia, met bij elke foto een kort interview. Tevens werd de werking van de schietwedstrijd, het “Koningschieten” in de folder uitgelegd. Deze folder werd aan de bezoekers van Erfgoeddag én huis-aan-huis verdeeld bij 3.186 gezinnen in As.

sintbarbarakrantSint Barbara in de Mijnstreek

In het kader van Erfgoeddag 2012 met het thema “Helden”, heeft de vzw Mijnverleden met financiële steun van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed een krant laten maken rond de mythische figuur van Sint Barbara die voor vele mijnwerkers hoop en moed symboliseerde. In de krant staan artikels en foto’s van de heilige Barbara door de eeuwen heen. Door haar als “Held” op een voetstuk te plaatsen wordt een bijzondere traditie in de Mijnstreek in leven gehouden.

limburg miktLimburg Mikt 2012

De Sint-Pietersgilde Tervant in Paal vroeg bij de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed een projectsubsidie aan om een achttal dvd’s rond de geschiedenis van de gemeente Paal op scherm te tonen aan de bezoekers van “Limburg Mikt 2012” op 17 juni 2012. De toenmalige Paalse filmclub maakte van 1962 tot 1980 van al de Paalse verenigingen allerhande filmpjes, die getuigen van een lange traditie en die zeker tot het cultureel erfgoed van Paal en Beringen behoren.

creaCreatieve week van het zwarte goud

Initiatiefnemer Localoca vzw uit Heusden-Zolder organiseerde van 3-14 april 2012 de “Creatieve week van het zwarte goud”. Hiervoor werden creatieve workshops gehouden in het vroegere stationsgebouw in Zolder, voor iedereen, rond thema’s die met het mijnverleden te maken hebben. Als toonmoment hebben ze meegedaan aan de Erfgoeddag op 22 april met een activiteit over de putheks i.s.m. Jean De Schutter. De Erfgoedcel Mijn-Erfgoed droeg financieel bij via een projectsubsidie.


Ondersteunde projecten in 2011

60 jarig jubileum Koninklijk Feestkomiteit der Grotestraat

De Genker vereniging Koninklijk Feestkomiteit der Grotestraat bestond 60 jaar en wilde ter gelegenheid daarvan allerlei activiteiten organiseren, w.o. een fototentoonstelling. Hiervoor is een programmaboekje samengesteld. Ze kregen subsidie voor het drukwerk van het programmaboekje, en voor vergrotingen van foto’s en kaders voor de tentoonstelling.

40 jaar rotary“40 jaar Rotary Genk-Noord”

Ter gelegenheid van het 40 jarig bestaan vroeg de Rotary Genk-Noord subsidie aan om een boek en een dvd uitbrengen, die in maart 2012 gelanceerd zou worden. Het boek werd niet gesubsidieerd, omdat de verspreiding slechts zeer beperkt is, en daardoor de ontsluitingswaarde wat erfgoed betreft beperkt zou blijven. Wel werd een symbolische subsidie toegekend als bijdrage voor de dvd en het promotiemateriaal. Dit boek beschrijft de geschiedenis van Rotary in het algemeen en neemt u vervolgens mee doorheen de boeiende geschiedenis van Rotary Genk-Noord.

Promotiecampagne Landbouwmuseum Uikhoven (Maasmechelen)

Ter gelegenheid van de opening van het landbouwmuseum, waarin oude gerestaureerde tractoren, landbouwwerktuigen, huishoudelijke spullen en bereidingsmachines voor landbouwproducten tentoon gesteld worden, in juli 2011 kon de feitelijke vereniging De Nostalgie een uitgebreide informatie- en publiciteitscampagne voeren via kennismakingsfolders dankzij een subsidie van de Erfgoedcel. Dergelijke publiciteitskosten moeten overigens aan specifieke ontsluitingsmomenten gekoppeld zijn.

2 oppe voortHet Boek II OPPE VOORT

Na het uitbrengen van het eerste boek in 2010 over de “Buurt rond den ijzerweg”, Het Boek DE VOORT OP, was er nog zoveel materiaal voorhanden, dat een tweede boek niet kon uitblijven. Erfgoed Comité De Voort op uit Heusden-Zolder beschrijft in dit boek de geschiedenis van de oude gehuchten Exell (later Voort) en Geenrijt aan de hand van teksten en foto’s, oude documenten en verhalen van oudere inwoners, zodat dit als cultureel erfgoed bewaard blijft. Er wordt een grote sprong terug in de tijd genomen om de heemkunde te ontdekken van lang vervlogen tijden met foto’s en teksten van Voortenaars: vier generaties, speciale vieringen maar ook tragische gebeurtenissen krijgen aandacht. Dit boek kwam mede tot stand dankzij een projectsubsidie van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed.

Nacht van de Geschiedenis:Dialectavond met thema DRANK 

Het jaarlijkse dialectproject van Davidsfonds afdeling Koersel kreeg als thema “Drank en zijn geschiedenis” rond de brouwerij in de Moutstraat.  Hier wilde men “Vroeger” oproepen door de verhalen van nog levende ooggetuigen en door het vertonen van oude foto’s en 8mm films uit de oude doos. Deze Nacht van de Geschiedenis (in het Koersels dialect), vond plaats op 20 maart 2012 in het Brigidahuis te Koersel. Subsidie werd gegeven voor drukwerk, nieuwsbrieven, inrichting van de tentoonstelling en om streekbier en proeverijen uit het verleden aan de bezoekers te kunnen aanbieden.

Asserse Daag (29/1/2012) 

Veldeke As vroeg subsidie aan om een Dialectdag voor kinderen te organiseren op 29 januari 2012 in de parochiezaal achter de kerk van Niel-bij-As.  Doel is om kinderen vertrouwd te maken met het dialect d.m.v. het voorstellen van zelfgemaakt speelgoed uit de oude doos, het aanleren van gedichtjes en zingen van liedjes in het dialect en het leren maken van speelgoed uit de oude doos. Er werd taart (békelérevlaai) naar een oud recept van jeneverbessen aangeboden en ter afsluiting werd  de (dialect) dorpsdichter door de burgemeester benoemd.

 

55 jaar Koningschieten – 20 jaar keizeer 

T.g.v. het jubileum (55 jaar koningschieten en 20  jaar keizer) op 22 april 2012 wilde de Koninklijke Schutterij St.-Sebastiaan As vzw een vlaggententoonstelling op hun eigen schuttersterrein houden. Hiervoor werden met financiële steun van de Erfgoedcel 5 koningsvlaggen (1 koning uit elk decennium) en 1 keizersvlag gemaakt met de beeltenis van de betreffende koningen en keizer in schutters-kostuum, naam en jaartal.

piloten GenkOoggetuigen deel 2 – Pilotenhulp in Genk

Dit boek, dat in 2011 door de Heemkring Heidebloemke is uitgebracht met financiële ondersteuning van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed, ontsluit de lokale geschiedenis aan de hand van ooggetuigen en mondelinge overlevering. Thema en tijdstip zijn gerelateerd aan de herdenking van de crash van een Engels RAF vliegtuig dat 70 jaar geleden op de Boxberg neerstortte, afgeschoten door een Duitse nachtjager.

Vergeten groenten in de kijker

De Vlaamse Diabetesvereniging West Limburg wilde ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan op 17 maart 2012 een workshop ‘Vergeten groenten’ aanbieden, de nodige duiding daar rond geven en de deelnemers effectief laten proeven. Deze workshop vond plaats in de Stedelijke Feestzaal in Beringen en iedere bezoeker kreeg drie zakjes met traditionele kruiden en een potje om ze in te planten. Voor het uitgeven van een brochure met achtergronduitleg, erfgoedinformatie en enkele recepten vroeg en kreeg de vereniging projectsubsidie van de Erfgoedcel.

Piu o Menu

De Erfgoedcel ontving een subsidieaanvraag voor het uitbrengen van een Italiaans familiekookboek waarin Italiaanse recepten verbonden worden met het emigratieverhaal van 4 generaties Italianen (periode 1905-2011) in Genk. Omdat deze aanvraag door een privépersoon werd ingediend kwam de initiatiefnemer Carlo Pecquet eigenlijk niet in aanmerking voor subsidie, maar omdat het dagelijks bestuur het toch een initiatief met erfgoedwaarde vond, werd een symbolische subsidie toegekend.

Druk folders Langers Lanz -Bulldog Museum

Het tractormuseum Lanz-Bulldog in As wilde folders laten (her)drukken als promotiemateriaal om te verspreiden op bv. Dag van de Oude Ambachten, Erfgoeddag 2012 en als algemeen promotiemateriaal over het museum (korte geschiedenis van het museum en inhoudelijke en praktische informatie) en kreeg hiervoor subsidie van de Erfgoedcel. De foto werd genomen door Eddy Daniëls.

Inrichting parkeerplaats voor de Schutterskoning

De schutterij heeft elk jaar een nieuwe koning (vgl. prins carnaval), tijdens deelname aan parades is het koningspaar het uithangbord van de schutterij. Om op een ludieke manier een stuk erfgoed kenbaar te maken (de functie van koning, hoe je koning kunt worden bij de schutterij en om een privilege aan de koning toe te kennen) wilde de Koninklijke Schutterij St.-Sebastiaan As vzw een voorbehouden parkeerplaats aan het eigen clublokaal voorzien van de nodige signalisatie. De schutterij kreeg hiervoor projectsubsidie. Tijdens Erfgoeddag werd het infobord getoond, en bleef ook daarna als permanente tentoonstelling staan.

Brochure ‘Glasramen Christus Koning Kerk’ Waterschei
Naar aanleiding van 75 jaar kerkwijding op 20 november 2011 gaf de Parochie Waterschei met een projectsubsidie van de Erfgoedcel een brochure uit om de betekenissen achter de glasramen bekend te maken bij een breed publiek. De brochure werd bij de viering op 20 november en daarna bij diverse gelegenheden, bv. Open Monumentendag aan de bezoekers van de kerk verspreid.

50 jaar roestvrij staal in Genk
Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het bedrijf Aperam werd in samenwerking met Heemkring Heidebloemke het jubileumboek ’50 jaar inox in Genk’ gepubliceerd over de geschiedenis van het bedrijf van 1961 tot nu. Het boek werd met financiële steun van de Erfgoedcel uitgegeven in januari 2012 en gepresenteerd tijdens verschillende evenementen n.a.v. het 50-jarig bestaan.

Sint Barbarafeest 2011 – ‘In de praatstoel’
Ter gelegenheid van het jaarlijkse Sint Barbarafeest wilde de Werkgroep Mijnmonument Zwartberg het feest op 27 november meer ‘inhoud’ geven door verhalen over het Sint-Barbarafeest van vroeger centraal te stellen ‘In de praatstoel’. Er werden interviews afgenomen, gefilmd en op dvd gezet om de verhalen over ‘hoe Sint Barbara vroeger werd gevierd’ niet verloren te laten gaan.


Uw schooltijd in de Tuinwijk

Ter gelegenheid van de voorstelling van het fotoboek ‘Uw schooltijd op de Tuinwijk’ op 1 november 2011 werd een tentoonstelling gehouden, georganiseerd door de Werkgroep ‘Citévolk spreekt’ in samenwerking met de heemkundige kring Beverlo. Vier jaar lang verzamelde de werkgroep materiaal voor het fotoboek over het basisonderwijs van 1927 tot 1992. Het is een werkboek geworden met 240 klasfoto’s, waarbij oud-leerlingen de namen van leerlingen die zij herkenden bij de foto’s konden voegen. Op een bijbehorende dvd werden nog eens 1700 foto’s toegevoegd. De Erfgoedcel subsidieerde (erfgoed-)kosten voor de tentoonstelling.

gravenGraven in mijn verleden

In dit project, waar o.a. de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed een subsidie aan heeft verleend, hebben jongeren uit Maasmechelen geschreven aan een scenario, interviews, opnames gedaan, muziek geplaatst en voor de nodige publiciteit voor het toonmoment gezorgd. Het filmproject is een ontdekkingstocht geworden waarbij jongeren hebben gegraven in hun persoonlijke familiale geschiedenis en de historische waarden van de mijn hebben ontdekt. Op 21 september 2012 werd de film “Mijn Verleden” door vzw Tuinwijk 2020 en vzw Thebe voorgesteld in een bomvolle schouwburg van het Cultuurcentrum in Maasmechelen.

Museum Scouts Genk Centrum

De Scouts Genk-Centrum vroegen subsidie aan voor het organiseren van een tentoonstelling ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan met als doel de geschiedenis van Scouts Genk-Centrum tot leven te brengen op een visuele manier. De tentoonstelling ging door op 12 november 2011 in de Barenzaal C-mine met financiële steun van de Erfgoedcel middels een projectsubsidie.

Industriële mijnlandschappen in België – “Middelland”

De vzw Vrienden van het Mijnstreekmuseum organiseerde in het kader van de Mijnhappening 2011 een fototentoonstelling over verschillende Belgische mijnsites en kreeg daarvoor projectsubsidie. Deze tentoonstelling toonde de rijkdom van het industrieel patrimonium, de impact op het landschap, de huidige sociaaleconomische realiteit etc. en vergeleek op die vlakken de situatie in verschillende Belgische (ex-)mijnregio’s. De tentoonstelling ging door van 2 september tot 2 oktober 2011 in de elektrische centrale op het mijnterrein van Beringen, die daarvoor uitzonderlijk was geopend voor het publiek.

Limburg Mikt 2011

De schuttersgilde Paal Sint-Pietersgilde (Tervant) kreeg in 2011 subsidie om een fototentoonstelling rond de geschiedenis van de gilde van 1830 tot heden te organiseren. Deze tentoonstelling toonde de schutterstraditie als erfgoed aan de hand van uniformen en bijbehorende attributen en vond plaats op 25 juni 2011 in de zaal van de gilde in Beringen.

Terug naar de roemrijke mijnderby’s

Patro Eisden Jeugd vroeg subsidie aan om een voetbaltornooi te houden op 21/22 mei 2011 tussen ex-mijnploegen met spelers van voor de mijnsluiting in 1987. Tevens voor een foto- en filmvoorstelling uit de oude doos, de aanmaak van dvd’s en een wandeling georganiseerd door de cité voor de ouders en spelers om de geschiedenis van de club te leren kennen.

potWat schaft de pot?

In deze fototentoonstelling uit 2011 serveerde de Sint-Aldegondiskring een aantal unieke en originele menu- en postkaarten uit een rijk culinair verleden uit onze streken en daarbuiten in de geklasseerde Watermolen ’t Mieleke in As. De Sint-Aldegondiskring, de Oudheidkundige en culturele vereniging As en Niel-bij As, kreeg hiervoor financiële steun van de Erfgoedcel.

Dag van de Broederlijkheid 2011

De vzw Tuinwijk 100 riep de lokale verenigingen op om zelf in het kader van 100 jaar Tuinwijk activiteiten te organiseren. Op grote vraag werd nog eenmaal de ‘Dag van de Broederlijkheid’ georganiseerd op 10 april, met culinaire standjes, muzikale omlijsting en dansoptredens. Daarnaast werd een tentoonstelling rond ’15 jaar Dag van de Broederlijkheid’ opgezet waarin werd teruggegrepen naar de plaatselijke historie en waarde van de Broederlijkheid, er werden super 8-films vertoond en in de mate van het mogelijke op dvd gekopieerd. Aan de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed werd buiten subsidie, tevens gevraagd om in samenwerking met de vzw Tuinwijk 100 een informatiestand rond lokaal cultureel erfgoed op te bouwen.

100 jaar bestaan St.-Antonius gilde Geenhout

De Sint-Antoniusgilde Geenhout Paal vroeg in 2011 subsidie aan voor de viering van haar 100-jarig bestaan. Hierbij werden o.a. de uitgave van een jubileumboek, een tentoonstelling over de gilde, en het inrichten van een jubileum schieting georganiseerd. Het boek bevat heel wat foto’s van vroeger en nu en informatie over het gehucht  Geenhout, de patroonheilige St. Antonius en de geschiedenis van de gilde.

Buurtopening Barak 15

RIMO Limburg- Beringen vroeg subsidie aan voor de organisatie van een buurtdag naar aanleiding van de bouw van Barak 15. Dit is niet alleen een fysiek gebouw, maar Barak 15 staat ook voor het netwerk dat allerlei initiatieven opzet rond mijnerfgoed in Beringen. De buurtdag was bedoeld om de bewoners van tuinwijk en de Beringenaren te informeren over de werkzaamheden en over het uiteindelijk doel van de barak. Er werd een tentoonstelling gehouden, het project ‘sprekend verleden’ en de voorstelling van het boek, Tafel voor één, citévolk spreekt, kinderanimatie, een buurtontbijt en een stambomenproject.


Ondersteunde projecten in 2010

Uchteravond Kerkenblook HeusdenUchteravond Kerkenblook Heusden

Op 14 januari 2011 hield de KWB Heusden Centrum een zgn. “Uchteravond”, een samenkomst om oude herinneringen op te halen en terug onder de aandacht te brengen van het wijkgebeuren Kerkenblook, Slekkenhof en Heusden Dorp. De laatste getuigen van het levendige wijkgebeuren worden oud. Elke man werkte vroeger in de mijn. Hun verhalen, getuigenissen brengen dit verleden opnieuw onder de aandacht. Zij kregen hiervoor projectsubsidie 2010.

feestDialectavond: Zo werd er vroeger gefeest in Koersel

Op 22 maart 2011, nacht van de geschiedenis, haalde het Davidsfonds Koersel verhalen van ooggetuigen, oude foto’s en filmpjes uit de oude doos naar boven om in het Koersels dialect te praten en reminisceren rond feest: “Zo werd er vroeger gefeest in Koersel”. Zij kregen hiervoor in 2010 projectsubsidie.

reuzenInventarisatie reuzen uit Limburg

Het Elfjulicomité Limburg vzw organiseert jaarlijks in een Limburgse gemeente de Vlaamse feestdag. In 2012 wilde het comité een facet van ons rijk erfgoed speciaal in de kijker plaatsen, namelijk de geschiedenis van en de huidige toestand van het Limburgs reuzenbestand. Voor de inventarisatie die nodig is om tot een naslagwerk over de nog bestaande (onderdelen van ) reuzen te komen vroeg het comité projectsubsidie (2010) aan.
Het boek werd in 2012 gerealiseerd.

eisdenSensibilisering voor tuinwijkconcept

Om het honderdjarig bestaan van de Eisdense Tuinwijk te vieren, werd het concept Tuinwijk100 uitgewerkt. Vzw Tuinwijk100 uit Maasmechelen kreeg projectsubsidie 2010 om een campagne via postkaarten te voeren om het materiële en het immateriële erfgoed van de Eisdense Tuinwijk in beeld te brengen. Op 4 december 2010 werden deze kaarten gepresenteerd.

davidsfonds100 jaar Davidsfonds Genk

In 2010 bestond Davidsfonds Genk 100 jaar. Dit werd gevierd met de publicatie van het boek ‘Davidsfonds Genk. Vroeger en nu’ over de stichting, verleden en heden van deze socio-culturele vereniging.

wandelingHistorische wandeling

vzw Heksentocht organiseerde op 21 november 2010 een historische wandeling naar aanleiding van 100 jaar parochie Waterschei. De wandeling liep langs verschillende historische plekken, waar telkens ook duiding was voorzien rond de geschiedenis van Waterschei.

genk bomGenk gebombardeerd

‘Genk gebombardeerd’ gaat over het fatale bombardement op Genk op 2 oktober 1944. Naast het ontsluiten van mondelinge getuigenissen gaf Heemkring Heidebloemke in oktober 2010 een boek uit met nooit eerder getoond fotomateriaal. Deze publicatie werd gekoppeld aan een fototentoonstelling in de bibliotheekweek 2010.

paalonlinePaalonline

De cultuurraad van Paal digitaliseerde films over activiteiten van het vereningsleven in Paal van de jaren ’60-’70. De films werden feestelijk voorgesteld op 13 februari 2011 en daarna ontsloten op Paalonline, waar meer dan 500 bezoekers per dag komen, die geïnteresseerd zijn in het wel en wee van Paal.

eierSchietwedstrijd vroeger & nu

Schutterijen hebben een lang verleden van schietwedstrijden. Deze wedstrijden gingen vaak gepaard met weddenschappen. Op zondag 29 augustus 2010 hield de Koninklijke Schutterij St.-Sebastiaan As vzw een schietwedstrijd voor het grote publiek.

kwalaak vroegerKwalaak zoals ’t vroeger was

Een publicatie over de geschiedenis van Kwalaak tot 1940. Het boek bevat vele foto’s en beschrijft het ontstaan van Kwalaak, de oude en de nieuwe kapel, het stratenplan, het huizenplan, de boerderijen, het boerenleven en de volksgebruiken in Kwalaak. Heemkring de Klonkviool kreeg hiervoor projectsubsidie van de Erfgoedcel.

hh 2eeuwen,1700-1900: Twee eeuwen Houthalen

Een uitgebreide historische studie over de geschiedenis van Houthalen aan de hand van uitzonderlijke archiefstukken. Documenten, objecten, personen en verhalen verzameld en toegelicht door Lode Franssens.

decleeneTentoonstelling ‘De Cleene’

Op 12-13 juni 2010 werd in de Vrije Basisschool “’t Klavertje” in Koersel de tentoonstelling “De Cleene” gehouden n.a.v. de bouw van een appartementsgebouw in Koersel, dat de naam “Residentie Jozef De Cleene’ zou gaan dragen. Jozef De Cleene was jarenlang schoolhoofd in de lagere jongensschool van Koersel, en bleek een heel interessant archief te hebben met foto’s, diploma’s, aantekeningen… De tentoonstelling schetste het leven en de loopbaan van deze Koerselse figuur met behulp van deze materialen.

Open kerk Sint Brigida Koersel 2010Open Kerkendag Sint-Brigida Koersel

Op 6 juni 2010 werd in de Parochiekerk H.Brigida Koersel een Open Kerkendag gehouden. Ter gelegenheid hiervan werden de kerkregisters vanaf 1636 tentoongesteld: doop- en trouwregisters in het latijn. Tevens werden de renovatieplannen voor de kerk gepresenteerd, en de restauratieplannen voor het De Smetorgel uit 1840 en de oude preekstoel getoond.

50jfanafare50 jaar Fanfare Sint-Trudo Helchteren

Ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan van de Fanfare Sint-Trudo uit Helchteren werd een feestweekend gehouden, met o.a. een tentoonstelling, waarvoor men filmpjes en foto’s uit hun archief wilde gebruiken. Ze kregen een projectsubsidie om deze materialen ook te digitaliseren.

kinderdialectKinderdag rond dialect

De dialectvereniging Veldeke As organiseerde op 6 april 2010 een plezante dag voor kinderen om hen in contact te brengen met het plaatselijke dialect. O.a tijdens een natuurwandeling leerde je heel wat dialectwoorden (beter) kennen.

uchterUchteravond in de Schootstraat (Heusden)

Op 19 maart 2010 vond in het Sint-Anna Zaaltje in Heusden een samenkomst plaats die in het stond van de geschiedenis en het wijkgebeuren van de Schootstraat. Niet alleen blijven herinneringen zo leven, zo’n avond versterkt ook de samenhang in de wijk. Kwb Heusden-Centrum kreeg hiervoor een projectsubsidie van de Erfgoedcel.

zolderHeruitgave over de ‘Zolderse Zomerfeesten’

In 1939 verzorgde de heemkring van Zolder haar eerste uitgave: een brochure over de groots opgezette zomerfeesten in Zolder. In 2010 werd ze met financiële steun van de Erfgoedcel heruitgegeven en vervolledigd met prachtige foto’s van de stoet, die velen zich nog kunnen herinneren.


Ondersteunde projecten in 2009

OKD Koersel-beeld H LuciaOpen-Kerkendag met gerestaureerde H. Lucia

In Koersel werd op 7 juni 2009 tijdens Open Kerkendag de parochiekerk H. Brigida opengesteld voor een tentoonstelling en werd het gerestaureerde houten beeld van de H. Lucia onthuld. Met financiële steun (Projectsubsidie 2009) van de Erfgoedcel.

broederschool100 jaar Broederschool in Genk centrum

Uitgave van een boek en organisatie van een tentoonstelling naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van de school in 2009.

poolEerste Poolse mijnwerker (100 jaar geleden)

De Poolse vereniging herdacht eind oktober 2009 het feit dat 100 jaar geleden de eerste Poolse mijnwerker in Limburg kwam werken.

oorlogHelchteren “Onder den oorlog”

Uitgave van een boek over de oorlogsjaren en bevrijdingsdagen in Helchteren met getuigenissen, onthullende documenten, maar ook met fotomateriaal over het dagelijkse leven. Als voorsmaakje werden in het najaar van 2009 3 vertelavonden georganiseerd met verhalen over de gevechten, de bevrijding en het dagelijkse leven.

20 jaar sluting BeringneHerdenking 20 jaar mijnsluiting Beringen

In 2009 is het 20 jaar geleden dat de mijn van Beringen zijn deuren sloot. Voor deze herdenking wordt een programma uitgewerkt door een werkgroep waar verschillende partners inzitten. Het is niet de bedoeling om het sluitingsverhaal opnieuw te vertellen, wél om te gaan kijken naar het verleden, heden en toekomst van de mijnzetel.

Citévolk spreekt deel 2 – Uw schooltijd in de tuinwijk

Het project Citévolk spreekt is een initiatief van een groep enthousiaste vrijwilligers uit Beringen-Mijn. Zij willen de fascinerende mondelinge geschiedenis van hun wijk niet verloren laten gaan. Jaarlijks wordt er gewerkt aan de hand van een thema. Het thema voor 2009 was “uw schooltijd in de tuinwijk” en zette de mensen die betrokken waren bij de lagere scholen in Beringen-Mijn in de kijker. Aan de hand van interviews werden de belevenissen van leerkrachten, leerlingen, … vastgelegd. Dit resulteerde in een tentoonstelling rond het schoolleven in de wijk. Van de interviews die werden afgenomen werd een audio-opname gemaakt en op dvd gezet.

Genk Sint Jansschool oude doos 2009Tentoonstelling “De Sint-Jansschool in het verleden”

Een tentoonstelling met o.a. oude foto’s, oude meubelen en gebruiksvoorwerpen tijdens een groot buurt- en schoolfeest in en rond de Sint-Jansschool in Waterschei. De Sint-Jansschool werd bijna een eeuw geleden opgetrokken om de kinderen op te vangen van de arbeiders die destijds werden aangetrokken voor de kolenmijn van Waterschei. Op haar hoogtepunt telde de school meer dan 1000 leerlingen in de jongens- en de meisjesschool.

houtErfgoeddagen – Paal in hout

Heemkring Kiosk uit Beringen-Paal organiseerde met financiële steun van de Erfgoedcel de tentoonstelling ‘Paal in hout’, over het oude ambacht van de schrijnwerkerij in Paal en haar beoefenaars (wagenmakerijen, boomzagerijen…). Naast de tentoonstelling werd ook het bijhorende boek gepresenteerd.

Nacht van de geschiedenis Koersel 2009Nacht van de Geschiedenis: Van geboorte tot overlijden

Davidsfonds uit Beringen-Koersel organiseerde op 23 maart 2009 de Nacht van de Geschiedenis met als thema ‘Va vetuur tottet leste uur’- Van geboorte tot overlijden, over gewoonten, verhalen, voorwerpen en foto’s bij geboorte en dood. Een thema-avond geheel in het Koerselse dialect. Het Davidsfonds kreeg hiervoor financiële steun (projectsubsidie 2009) van de Erfgoedcel.

2525 jaar Culturele Centra Houthalen-Helchteren

Het 25-jarig bestaan van de vzw wordt in de bloemetjes gezet en vastgelegd voor het collectieve geheugen door middel van een gastgesprek met de oud-voorzitter en schepenen, en een samenkomst met een video over 25 jaar vzw.

Mijnbouw in B-NL-DTentoonstelling koolmijnen in België, Nederland en Duitsland

De vzw Mijn-Verleden hield een tentoonstelling over de koolmijnen in België, Nederland en Duitsland aan de hand van postkaarten tijdens de Mijnwerkersdag op 24 mei 2009. Deze tentoonstelling bood een overzicht van de verschillende mijnen die op dezelfde steenkoolader gelegen waren.

heideInformatiefolder “De heide is cultuurhistorisch erfgoed”

Informatieve kleurenfolder over de heide als erfgoedlandschap van de Kempische Imkersvereniging Houthalen-Helchteren. Net zoals het mijnerfgoed heeft ook de heide een belangrijke cultuurhistorische waarde die het verdient om bekend gemaakt te worden.

Ondersteunde projecten in 2008

carnavalUitgave jubileumboek carnaval

De Zavelzekskes, de carnavalsvereniging achter het Karnavalmuseum te Maasmechelen, bestond in 2010 4 x 11 jaar. Ze vroeg in 2008 subsidie aan om een jubileumboek over carnaval uit te kunnen geven. Dit boek, ‘Zoë veren v’r karnaval in Mechelen-aan-de Maas en aan de Maaskant’ kwam uit in 2009 met financiële steun van de Erfgoedcel.

Gewijde gewaden 2009 006Van onder het stof – gewijde kerkelijke gewaden

Davidsfonds Beringen haalde in 2008 oude kazuifels en ander kerkelijk textiel (koorkappen etc.), aanwezig in de Sint-Pietersbandenkerk, van onder het stof. Via gidsbeurten kon men deze collectie ‘gewijde gewaden’ ontdekken.

Folder fotoboek Heusden 2008Bekendmakingsfolder jaarboek Heusdense schuttersgilden

De heemkring van Heusden geeft jaarlijks een prachtig fotoboek uit rond een bepaald thema van de lokale geschiedenis. Dit keer ging het om de schutterijen. Speciaal voor deze editie van het fotoboek maakte de heemkring tevens een bekendmakingsfolder met een woordje uitleg over de schutterijen en een voorsmaakje van het historisch beeldmateriaal.


Restauratiesubsidies

Restauraties 2019

Ook in het lopende jaar zijn weer diverse restauratiesubsidies verleend. Het volgende project is inmiddels al afgerond.

Volledige restauratie Monstrans

Kerkfabriek Sint-Pietersbanden kreeg subsidie voor de volledige restauratie van een zilveren, deels vergulde zonnemonstrans uit 1819. Kunstatelier Slabbinck uit Sint-Andries (Brugge) nam de restauratie op zich: de monstrans werd grondige gereinigd en hersteld, en verzilverde/vergulde delen werden opnieuw verzilverd/verguld en van een beschermlaag voorzien. Na restauratie werd de monstrans opgenomen in de beveiligde schatkamer van de kerksacristie. Deze schatkamer is op aanvraag te bezoeken met gidsbegeleiding via toerisme Beringen.


Restauraties 2018



Heiligenbeeld O.L. Vrouw van de Rozenkrans

Kerkfabriek Sint-Jan de Doper Paal vroeg en kreeg subsidie voor de restauratie van een religieus heiligenbeeld uit hout, dat gebeeldhouwd en geschilderd werd. Het beeld was aangetast door insectenvraat, er was materiaalverlies en er waren breuken ontstaan door de vermolming van het hout. Er was eveneens schade aan de polychromie (vuilaanslag, afzetting van stof en teerpartikels, …). De werken werden uitgevoerd door atelier Kathy Vincke uit Leuven.


Reuzin Leyn Wecks ‘De Putheks´ / fase twee

De reuzengilde en de Koninklijke Harmonie de Verenigde Vrienden van Heusden vroegen subsidie aan voor de conservering en gedeeltelijke restauratie van de reuzin ‘Leyn Wecks’ ”De Putheks” -fase twee. In fase een werden een nieuw hoofd, helm, helmlamp, mijnlamp, houweel en bijl reeds (gedeeltelijk) uitgevoerd met eigen middelen. In fase twee werd de draagstructuur vervangen van rol naar rol/en of draagstructuur en werd de kleding vervangen. De werken werden uitgevoerd door de gildeleden zelf. De gesubsidieerde kosten zijn enkel materiaalkosten.


Conservering en gedeeltelijke restauratie van een Biechtstoel

Kerkfabriek Sint-Monulphus en Gondulpus uit Mechelen-aan-de-Maas vroeg subsidie aan voor de conservering en gedeeltelijke restauratie van een meer dan 200 jaar oude biechtstoel, die een ‘duo’ vormt met de biechtstoel aan de overzijde in de kerk. Van deze biechtstoel waren het onderstel en de rugwand volledig verrot door water en houtworm. De lijsten van deuren waren los of stuk. Verder zaten een aantal constructiepennen, scharnieren en sloten los. De werken werden met financiële steun van de Erfgoedcel uitgevoerd door M-plus, het sociaal bedrijvencentrum Maasmechelen. De biechtstoel kreeg na de restauratie opnieuw zijn plaats inde linkerzijbeuk van de kerk.


Restauraties 2017


Heiligenbeeld ‘Moeder Anna leert Maria lezen’

Kerkfabriek Sint-Jan de Doper Paal vroeg subsidie aan voor het laten restaureren van het heiligenbeeld ‘Moeder Anna leert Maria lezen’ door restauratieatelier Kathy Vincke uit Kessel-Lo. Het betreft een gepolychromeerd houten beeld van 150 cm hoogte met een dynamische en verhalende voorstelling uit de periode 1701-1710. Het was zwaar aangetast o.a. door houtworm, door werking van het hout en ontbreken van enkele delen. Na de restauratie werd het beeld opnieuw geplaatst in de kerk van Paal centrum.


Vaandel ‘Veloclub De Lustige Vrienden van Op-Grimby’

Stichting Erfgoed Opgrimbie Vroeger en Nu vroeg subsidie aan voor de restauratie van het vaandel van de eerste Fietsclub van Opgrimbie, opgericht in 1910. Het werd gemaakt in 1912 en gewijd op het Vaandelfeest in Mechelen-aan-de-Maas. De Veloclub is de bakermat van fietsclubs van Opgrimbie tot op heden. Het vaandel werd door restaurateur Doortje Lucassen gereinigd en hersteld en van een katoenen bewaarhoes voorzien. Na restauratie kan dit vaandel tentoongesteld worden op een publieke plaats zoals de Parochiekerk, het archief van de Stichting en op aanvraag van andere verenigingen of scholen.


Restauratie paardenlijkwagens in Maasmechelen 

Het gemeentebestuur Maasmechelen, dienst erfgoed vroeg subsidie aan voor restauratie van 4 oude paardenlijkwagens, die op diverse plaatsen gestald worden, maar niet in al te beste staat zijn. Plannen zijn om er jaarlijks één te restaureren. Voor het beheer en de ontsluiting wordt beroep gedaan op de heemkringen Stichting Erfgoed Eisden en Vochte. De lijkwagens kunnen gedateerd worden tussen 1890 en 1930 en zijn authentiek bewaard. Het Karrenmuseum van Essen stelde een offerte op voor restauratie voor elk van de 4 lijkwagens.

De eerste van de wagens werd op Erfgoeddag vóór restauratie aan een breed publiek getoond. Een restauratie-expert van het Karrenmuseum kwam uitleg geven. Op Open Monumentendag, 10/9/2017, kon het publiek opnieuw komen kijken naar de gerestaureerde wagen.


Vlag van de Boerengilde van Koersel uit 1896

Kerkfabriek Koersel (Beringen) vroeg subsidie aan voor het laten restaureren van de vlag van de Boerengilde van Koersel uit 1896. Deze vlag werd aangetroffen in een houten kistje bij het inventariseren van het roerend erfgoed van de kerk van Koersel. Het is een mooi tijdsdocument maar verkeerde in zorgwekkende toestand. De vlag werd gerestaureerd door Dorothy Rimanque uit Diest. Bedoeling is om de vlag in een kader op te bergen zodat ze opnieuw tentoongesteld kan worden bij heropening van de kerk, die eveneens gerestaureerd wordt.


Schilderij ‘Jezus bij Maria en Martha, met stilleven’

Kerkfabriek Sint-Monulphus en Gondulphus Maasmechelen vroeg subsidie aan voor het laten restaureren van het schilderij “Jezus bij Maria en Martha, met stilleven” (zonder signatuur, eerste helft 17e eeuw) door Brigitte Meuwis uit Hasselt. Het werk is van olieverf en hechtte niet goed meer aan de drager, het doek was niet goed opgespannen en vertoonde plooien en moest gereinigd worden. Verder vertoont het doek een duidelijke naad en lacunes, scheuren, oude rustines en slijtage. Na restauratie werd het schilderij op Erfgoeddag (Thema ‘Zorg voor erfgoed’) op 23 april opnieuw aan het publiek getoond en kreeg het opnieuw haar plaats bij het rechter zijaltaar in de kerk.


Restauraties 2016


Conservering vlag Vereniging Oud-Strijders Asch 1914-1918

De Sint-Aldegondiskring uit As vroeg subsidie aan voor de conservering van een zijden vlag van de oud-strijdersbond van As. De vlag stelt een strijdvaardige soldaat in tenue uit WO I voor met opgeheven rechterhand en geweer. De Sint-Aldegondiskerk en de boortorens zijn ook goed herkenbaar op de achtergrond aanwezig. De vlag is vermoedelijk in de jaren 1920 gemaakt en was in zeer slechte conditie. Gezien de hoge kosten voor totale restauratie is gekozen voor conserverende behandelingen.


Beelden van de H. Barbara en de H. Johanna Francesca de Pascal

Kerkfabriek Sint-Willibrordus Heusden-Centrum vroeg subsidie aan voor de restauratie van een gepolychromeerd terracottabeeld van de H. Barbara en een gipsen beeld van de H. Johanna Francesca de Pascal uit de Sint-Janskapel. De restauratie werd in voorjaar 2016 uitgevoerd door restauratrice Kathy Vincke. De beelden zullen na de restauratie tijdens de wintermaanden in de hoofdkerk geplaatst worden om beschadiging door vocht te voorkomen. In de zomermaanden staan ze terug in de kapel.


Schilderij ‘De aanbidding der Wijzen’ – François Walschartz

Kerkfabriek Sint-Monulphus en Gondulphus Maasmechelen vroeg subsidie aan voor het laten restaureren van het schilderij ‘De aanbidding der Wijzen’ van François Walschartz (naar P.P. Rubens) door Brigitte Meuwis uit Hasselt. Het werk is van olieverf en hechtte niet goed meer aan de drager, het doek was niet goed opgespannen, vertoonde plooien en moest gereinigd worden. Na restauratie kreeg het schilderij opnieuw haar plaats bij het linker zijaltaar in de kerk.


Restauraties 2015


Beelden van H. Johannes de Doper en H. Aloysius van Gonzaga

Kerkfabriek Sint-Willibrordus Heusden-Centrum ontving subsidie voor de restauratie van twee terracotta beelden van de H. Johannes de Doper en de H. Aloysius van Gonzaga uit de Sint-Janskapel, die dateren van ca. 1845. De restauratie werd in 2016 uitgevoerd door restauratrice Kathy Vincke. De beelden worden na restauratie tijdens de wintermaanden in de hoofdkerk geplaatst worden om beschadiging door vocht te voorkomen. In de zomermaanden staan ze terug in de kapel.


kader Joseph CoosemansKader schilderij ‘Moeras van Genk´ – Joseph Coosemans

Stad Genk/Emile Van Dorenmuseum vroeg restauratiesubsidie aan voor het massief houten kader van het doek ‘Moeras van Genk’ (1891). Dit kader is met verguld gips opgelegd en vormt een integraal onderdeel van het werk. Het was onder zijn eigen gewicht bezweken en op de grond gevallen, met tal van beschadigingen tot gevolg. Na restauratie ging het kader met schilderij terug naar het Emile Van Dorenmuseum.


Verzameling van 79 originele tekeningen van Edmond Tschaggeny

De Stichting ‘Jos Tysmans, kunstschilder’ vzw vroeg subsidie aan voor het laten restaureren van 79 tekeningen (uit de archieven in de nalatenschap van kunstschilder Jos Tysmans) door Marc Sterken, Galatea te Dilsen-Stokkem. Na de restauratie werden de tekeningen tentoongesteld in het Emile Van Dorenmuseum te Genk (najaar 2016) tijdens een tentoonstelling volledig gewijd aan het werk van Edmond Tschaggeny. Ook werd een brochure met de gerestaureerde tekeningen gepubliceerd en werd de ontsluiting van de tekeningen via Erfgoedplus voorzien.


De Beringse reus Bero

Toerisme Beringen vzw vroeg in 2015 subsidie aan voor het herstellen van de reus Bero die in 1957 tijdens de Brueghelfeesten werd ontworpen. Het hoofd was bij Heemkring Kiosk bewaard gebleven, maar de rest diende opnieuw gemaakt te worden: metalen skelet, onderstel, handen, kledij e.d. Tijdens de Bruegelfeesten die in Beringen werden gehouden op 25/26/27 september werd de gerestaureerde Beringse reus opnieuw voorgesteld aan het publiek. Nadien werd de reus permanent in de inkomhal van het administratief centrum opgesteld.


Restauratie Sneeuwland TysmansSchilderij ‘Sneeuwland’ – Jos Tysmans

De gemeente Houthalen-Helchteren vroeg restauratiesubsidie aan voor het schilderij “Sneeuwland” door Jos Tysmans, olieverf op doek 90 x 120 cm. Het doek maakt deel uit van het legaat dat het gemeentebestuur sinds 1985 in beheer heeft. Het doek vertoonde ondulaties en losse verfschilfers in het schilderwerk. Het doek werd na restauratie in het nieuwe depot in het NAC ondergebracht.

Restauratie zelfportret TysmansSchilderij ‘Zelfportret’ – Jos Tysmans

De gemeente Houthalen-Helchteren vroeg restauratiesubsidie aan voor het schilderij “Zelfportret” door Jos Tysmans, olieverf op doek 50 x 60 cm. Het doek maakt deel uit van het legaat dat het gemeentebestuur sinds 1985 in beheer heeft. Het doek vertoonde gaatjes en losse verfschilfers in het schilderwerk. Het doek werd na restauratie in het nieuwe depot in het NAC ondergebracht.

Olga stolpGlazen stolp

De vereniging vtbKultuur Beringen vroeg subsidie aan voor de restauratie van een glazen stolp met herdenkingslint: ‘Geschonken door het ‘Komiteit ter inhaling aan mijnheer J.J. Vanschoubroeck Burgemeester van Herentals”. De stolp is afkomstig van Mej. Christiane Elens van Koersel. De stolp bestaat uit een houten voet, metalen korf, glazen stolp en boeket met lint. De publieksontsluiting vond plaats op Erfgoeddag, 26 april 2015, en de stolp staat sindsdien permanent in de Sint Brigidakerk van Koersel.


Restauraties 2014

obittenObitten ‘De Theux’

Kerkfabriek Sint-Willibrordus uit Heusden-Centrum kreeg een subsidie om een drietal schilderijen op paneel – obitten – te laten restaureren en conserveren. Het betreft een voorstelling van het wapen van Barhélémy-Theodore de Theux de Meylandt, een voorstelling van het wapen van Aline du Parc, zijn echtgenote, en een voorstelling van het wapen van Albert Marie Joseph de Theux de Meylandt, hun zoon. Deze hangen in de zijbeuk van de kerk en zijn tijdens de vieringen te bezichtigen.

engelenbeeldjeEngelenbeeldje

Kerkfabriek Sint-Hubertus en Sint-Vincentius te Heusden-Zolder kreeg een subsidie om een engelenbeeldje, dat bij een groter beeld van de Heilige Hubertus van Luik hoort, te laten restaureren. Het betreft een gepolychromeerd houten beeld dat dateert van de periode 1701-1800. Het beeldje is ca. 63 cm groot, en kreeg na restauratie zijn originele plaats in de kerk terug, bij het beeld van de H. Hubertus.


Restauraties 2013


sin-baSint-Barbarabeeld

Vzw Heemkring Heidebloemke vroeg subsidie aan voor het laten restaureren en conserveren van een uit de Kringloopwinkel van Genk verworven Sint-Barbarabeeld, een vermoedelijk begin 20e-eeuwse sculptuur in lindenhout, dat afkomstig zou zijn uit het Genkse Montfortanenklooster. Na restauratie kreeg het beeld een vaste plaats in de openbare ruimte van de heemkring, nl. in de bibliotheek op de 2e verdieping.

schilderij verheerlijkingSchilderij ‘De verheerlijking van het Christuskind’

De kerkfabriek Sint Willibrordus uit Heusden-Centrum vroeg een subsidie aan voor de restauratie van het 16e-eeuwse schilderij “De verheerlijking van het Christuskind”. Dit schilderij behoort tot een van de belangrijkste stukken van de kerk. Er was veel schade aan, maar werd met succes gerestaureerd. Het werd begin januari 2014 terug verwelkomd in de kerk.


Missiekruis Kerk Opgrimbie (5)Missiekruis Opgrimbie

De Kerkfabriek Sint-Kristoffel uit Opgrimbie (Maasmechelen) liet met financiële steun van de Erfgoedcel het Missiekruis met corpus, dat normaal gezien aan de ingang van de kerk hangt, restaureren. Bij schilderwerken in de kerk was aantasting door houtworm vastgesteld. Na restauratie werden beeld en kruis terug in de kerk gehangen.


vlag van de Kon. Schutterij St.-Sebastiaan As vzwVlag van de Koninklijke Schutterij Sint-Sebastiaan As vzw

De Koninklijke Schutterij Sint-Sebastiaan uit As vroeg subsidie aan voor het laten restaureren van de verenigingsvaandel. Een scheur in de rechterbovenhoek werd door een textielrestaurateur behandeld. Na restauratie werd het vaandel weer met trots gedragen in de optocht tijdens het Oud Limburgs Schuttersfeest op 7 juli 2013. Zie ook de blogpost op de blog van de schutterij.


Restauraties 2012


schilderij EVDSchilderij ‘Clair de lune sur les marais en Campine’

Het Emile Van Dorenmuseum – Stad Genk – vroeg in 2012 een subsidie aan voor de restauratie van het schilderij “Clair de lune sur les marais en Campine” van Emile Van Doren. Het schilderij, dat zwaar gecraqueleerd was, werd hersteld en vervolgens tijdens Erfgoeddag 2013 binnen het thema ‘Stop de Tijd’ aan het publiek voorgesteld. Daarna kreeg het schilderij een plaats in de permanente collectie van het Emile Van Dorenmuseum.

restauratie tekening mijnArchitecturale tekening van koolmijn André Dumont
Vzw Mijnverleden / Mijndepot Waterschei (Genk) vroeg in 2012 een subsidie aan voor de conservatie- en restauratiebehandeling van een architecturale tekening van de historische koolmijn André Dumont uit 1949. De tekening behoort tot de collectie van het Mijndepot te Waterschei. De gerestaureerde tekening werd gepresenteerd tijdens Manifesta 9 van 2 juni tot 30 september 2012. (foto IPARC)