Welkom in onze ‘Erfgoedwinkel’. Hier vind je een overzicht van publicaties die je bij ons of bij onze partners kan bestellen. Je vindt hier ook ons aanbod van educatieve pakketten en publicaties. Als laatste vind je hier een bestelformulier voor de publicaties.
|
|
‘DIEP De Mijnologen’ Met zijn boek ‘DIEP – De Mijnologen’ graaft auteur Johan Veldeman in het collectieve geheugen van de Limburgse Mijnstreek. Negen levensverhalen die een beklijvend licht werpen op een intussen vergeten migratie, het zware werk ondergronds én het unieke leven in de cité.
|
|
|
Het tekort Onze inhoudelijke coördinator Leen Roels schreef het proefschrift ‘Het Tekort. Studies over de arbeidsmarkt voor mijnwerkers in het Luikse kolenbekken vanaf het einde van de negentiende eeuw tot 1974’, waarmee ze promoveerde. Het is nu in boekvorm verschenen. Het centrale thema van dit boek is het structurele tekort aan mijnwerkers in de Luikse kolenindustrie. In de meeste mijnbekkens in West-Europa was het moeilijk voldoende arbeiders te vinden en deze langdurig aan de mijn te binden. Men maakte dan ook overal gebruik van arbeidsmigranten. In het Luikse bekken echter werd het arbeidstekort na de Tweede Wereldoorlog zo acuut dat er een extreem groot beroep moest worden gedaan op buitenlandse arbeidskrachten. In dit boek gaat Leen Roels in op de strategieën die door de mijnwerkgevers werden aangewend om voldoende arbeidskrachten te vinden. De oorzaken en pogingen tot oplossing van het arbeidstekort worden besproken in vijf deelstudies waarin verschillende groepen op de arbeidsmarkt aan bod komen: behalve lokale mijnwerkers betreft dit vrouwen, migranten, pendelaars, grensarbeiders en, gedurende en na de Tweede Wereldoorlog, ook krijgsgevangenen en displaced persons.
|
|
|
Nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Parochiale broederschappen in de Mijnstreek Broederschappen waren parochiale groeperingen, talrijk vanaf 1750 tot omstreeks 1910, en hadden als belangrijkste doelstelling de parochianen in te schakelen voor de pastorale werken van pastoors en bisschoppen. Erfgoedcel Mijn-Erfgoed bracht een publicatie uit naar aanleiding van een verkennend onderzoek dat uitgevoerd is door het Rijksarchief Hasselt en vzw Limburgse Studies.
|
|
|
Eerste Hulp bij Collectiebeheer In het kader van de informatiedag over Erfgoedzorg in de Mijnstreek, die de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed samen met Manifesta organiseerde, verscheen een publicatie met praktische tips voor het omgaan met collecties. Als beheerder van een collectie kun je niet alles bewaren: je moet keuzes maken. Beperkte opslagruimte, beperkte tijd en beperkt budget voor degelijke opslag en ontsluiting zijn vaak de aanleiding. Het is daarom nuttig om stil te staan bij wat je precies wil bewaren (en wat niet).
|
|
|
‘Op logement’. Het verhaal van een bijzondere woonvorm in de mijnstreek Voor alleenstaande mijnwerkers die naar Limburg kwamen, vormden logementshuizen een mogelijkheid om goedkoop te kunnen wonen in de buurt van de mijn. Deze publicatie belicht de situatie in de logementshuizen vroeger en nu. Hoe was het om als mijnwerker in een logementshuis te leven? Wat is er na de sluiting van de mijnen met de logementshuizen gebeurd? Deze publicatie licht een tip van de sluier op. Erfgoedcel Mijn-Erfgoed liet een onderzoek uitvoeren naar de logementshuizen in de mijnstreek vroeger en nu. Hoe zag het dagelijkse leven in een logementshuis eruit? Welke controlemechanismen heersten er? Wat hadden de mijndirecties in de pap te brokken? Tientallen jaren na de sluiting van de mijnen vroeg de erfgoedcel zich af wat er met de logementshuizen is gebeurd. De één blijkt een boksclub geworden, de ander een hotel, weer een ander heeft een herbestemming als moskee of kerk gekregen en enkele dienen nog altijd als logementshuis voor alleenstaanden. De publicatie bevat fotomateriaal van logementshuizen vroeger en nu. Een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de sociale aspecten van de Limburgse mijngeschiedenis!
|
|
|
Scholen in het gelid. De geschiedenis vanhet katholiek onderwijs in de Mijnstreek (1906-1922) De mijnindustrie en de arbeidsmigratie oefenden een belangrijke invloed uit op het onderwijs in de Limburgse mijnstreek. Erfgoedcel Mijn-Erfgoed gaf KADOC de opdracht een onderzoek te doen naar dit fenomeen. Deze publicatie is hier een weergave van, doorspekt met persoonlijke getuigenissen en tientallen foto’s.
|
|
|
Limburg Siert en Viert In Limburg ziet men geregeld versierde voortuintjes opduiken, en die versieringen verdwijnen vaak even snel. Het Limburgs Volkskundig Genootschap heeft dit fenomeen gedurende een jaar onderzocht. De resultaten van deze studie zijn verzameld in een boek met als titel ‘Limburg Siert en Viert’. Dit boek bevat een honderdtal recente voorbeelden van versierde voortuinen, met telkens foto’s en verhalen. De variëteit aan aanleidingen om te versieren is groot: geboorte, nieuwe voordeuren, huwelijksverjaardagen, ossen, pensioen, carnaval, sportprestaties, Kerstmis… Op 23 september 2011 werd het boek gepresenteerd. De redactie van het boek was in handen van Luk Indesteege, de eindredactie is verzorgd door Katharina Van Cauteren en de vormgeving door Steven Koppers.
|
|
|
Grieken in Limburg De fantastische foto’s en mooie verhalen die tijdens het onderzoek over het leven en welzijn van drie generaties Limburgers met Griekse roots naar boven kwamen, zijn vastgelegd in het boek “Grieken in Limburg”. Een unieke verzameling van levensverhalen en bijzonder foto’s als herinnering aan het verleden…
|
|
|
Expo ’58 – het wonderlijke feest van de fifties In 2008 was het precies 50 jaar geleden dat de Wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel plaatsvond. De herinnering aan Expo ’58 is onuitwisbaar. Ter gelegenheid van dat jubileum bundelden de 14 erfgoedcellen van Vlaanderen hun krachten. Ze interviewden honderden getuigen uit heel Vlaanderen en verzamelden duizenden foto’s en documenten. Lees de boeiende verhalen en geniet van de vele unieke foto’s in dit feestelijk boek.
|
|
|
Limburg Feest! In 2009 gingen de Limburgse erfgoedcellen, Heemkunde Limburg en haar plaatselijke afdelingen, én de provincie aan de slag rond één thema: Limburg Feest! Religieuze of profane, privé of publieke, naamdagen of schuttersfeesten, markten en kermiskoersen: feesten behoren tot ons cultureel erfgoed. Omdat heemkundige kringen vaak dé experts bij uitstek zijn van de lokale geschiedenis, konden zij in 2009 een feest uit hun wijk, gemeente of omgeving gaan documenteren en beschrijven.
|
|
|
Dvd + boek: De Mijnen Het leven in en rond de mijn werd de voorbije eeuw op heel diverse manieren in beeld gebracht. Vaak diende een film om de mijnindustrie in een aantrekkelijk daglicht te stellen of om er binnenlandse of buitenlandse arbeidskracht mee te ronselen. Vaak leverde de actualiteit de directe aanleiding, zoals in het geval van de mijnramp in Marcinelle in 1956, of bij stakingen en bij de vele sluitingen. De mijn inspireerde cineasten ook tot fictie en melodrama: in 1911 maakte Victorin H. Jasse de stille film Au pays des ténèbres. Samen met de omroeparchieven en met alle belangrijke mijnerfgoedinstellingen selecteerde CINEMATEK 14 films die het Belgische steenkoolverleden van de voorbije eeuw opnieuw tot leven wekken. In het boekgedeelte wordt de achtergrond geschetst die nodig is om de films juist in te schatten: het brede perspectief van steenkool als brandstof en grondstof, de geschiedenis van de steenkool-ontginning zoals ze ontstond vanaf het begin van de 19e eeuw in Wallonië, de geschiedenis van de Vlaamse steenkoolontginning in Limburg, dat een uitsluitend 20e eeuws verhaal is, een beknopt overzicht van de belangrijkste Belgische mijnsites die vandaag nog toegankelijk zijn, en een korte bespreking van de 14 films op de dvd.
|
|
|
Dvd: Uit de grond, uit het hart. Een documentaire van Joris Rabijns Erfgoedcel Mijn-Erfgoed (nu ECRU Erfgoed) gaf opdracht tot het maken van deze film, die een aantal mensen centraal zet die sinds vele jaren het mijnverleden met passie bewaren en ontsluiten. Twintig jaar nadat de laatste Limburgse mijn sloot, zijn in de Mijnstreek de sporen van het rijke verleden nog overal terug te vinden. Niet alleen het bijzondere gebouwenpatrimonium, maar ook het roerende en immateriële erfgoed leeft vandaag de dag verder. En dit dankzij talrijke mensen, verenigingen en initiatieven die sinds jaren het rijke mijnerfgoed beheren en behouden. In deze film komen mensen aan het woord die sinds vele jaren het mijnverleden met passie bewaren en ontsluiten. Recht uit het hart spreken ze over hun jarenlange inzet, de situatie anno 2012 en hun bekommernissen over de toekomst. Terugkijkend naar wat eens was vertellen ze ook over wat ze hopen dat ooit zal zijn, en drukken ze de wil uit samen hun gekoesterde mijnerfgoed te vrijwaren en door te geven aan de komende generaties. De originele dvd is helaas uitverkocht, maar u kunt bij ons nog een kopie verkrijgen via het bestelformulier. Ook is de film integraal te bekijken op YouTube op https://www.youtube.com/watch?v=GMlkWNou9ZQ.
|
|
|
Dvd: Miras 50 jaar Turkse migratie Miras 50 jaar Turkse migratie: een realisatie van de Unie van Turkse Verenigingen en Kardelen Cultuurvereniging. Rond 1964 kwam de eerste stroom Turken naar België op gang. Werknemers die door België uitgenodigd waren om o.a. in de Limburgse mijnen te komen werken. Deze arbeiders waagden hun kans om een vorstelijk loon te verdienen en op korte tijd enkele dromen waar te maken. Hun ervaringen werden verzameld in het project ‘Miras’, vanaf de eerste generatie migranten van Turkse afkomst in België midden jaren ’60 tot de 4e generatie nu. Een documentaire van de Unie van Turkse Verenigingen en Kardelen Cultuurvereniging in opdracht van de Vlaamse Overheid. Camera: Rabin Kaçar en Oguz Türkmen, Regie: Enis Çimen en Selamet Belkiran. Extra beeldfragmenten: VRT.
|
|
|
Brochure: Miras 50 In 2014 was het 50 jaar geleden dat de eerste Turken aankwamen in België. Deze brochure is een kleine selectie uit de vele interviews die ter gelegenheid van het project Miras 50 van de Unie van Turkse Verenigingen (UTV) zijn afgenomen. Het zijn getuigenissen over avontuur en angst, lief en leed, hoop en vertwijfeling. Het verzamelde erfgoed wordt door dit project veiliggesteld voor de komende generaties. Het is gerealiseerd met ondersteuning van Erfgoedcel Mijn-Erfgoed. Er is tevens een brochure verkrijgbaar met ’10 tips om goed voor je ERFGOED te zorgen’ en een DVD ‘MIRAS, 50 jaar Turkse migratie’
|
|
|
Brochure: 10 tips om goed voor je ERFGOED te zorgen Naar aanleiding van het jubileum van 50 jaar arbeidsverdragen met Marokko en Turkije, waardoor een grote migratiestroom van nieuwe werkkrachten en hun families op gang kwam, is er in België gezocht naar verhalen, foto’s documenten en voorwerpen, samen het erfgoed, waarmee het verhaal van 50 jaar migratie van deze gemeenschappen verteld kon worden. Deze brochure werd door de Unie van Turkse verenigingen samengesteld om aandacht te blijven besteden aan het erfgoed van Turkse en andere migranten, het goed te bewaren en beschikbaar te stellen aan wie het wil bekijken of onderzoeken. Zo wordt het migrantenerfgoed een onlosmakelijk deel van het erfgoed in dit land. Deze tips zijn vooral bedoeld voor erfgoed van organisaties en helpen je de eerste stappen te zetten in erfgoedzorg. Achterin vind je adressen van organisaties waar je kunt aankloppen voor advies en ondersteuning.
|
|
|
Euregionale mijnerfgoedkaart Deze kaart werd gerealiseerd door de Erfgoedcel, op initiatief van de provincie Limburg en in samenwerking met Blegny-Mine, M2015 Jaar van de Mijnen, Zweckverband Region Aachen en Kelmis en toont het prachtige en gevarieerde mijnerfgoed in Limburg (BE), provincie Luik (BE), de Duitstalige gemeenschap van België (BE), Regio Aken (DE) en Limburg (NL). De kaart wil de bezoekers en inwoners stimuleren over de (lands)grenzen heen te gaan en het nabije mijnerfgoed in de Euregio te bezoeken. Deze kaart wordt gezien als hefboom voor duurzame samenwerking rond euregionaal mijnerfgoed (in transitiegebieden).
|
|
|
Tijdschrift: Themanummer OKV over mijnerfgoed In 2009 stelden OKV (Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen), de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed (thans ECRU Erfgoed) en de Provincie Limburg Dir. Cultuur een themanummer samen over het Limburgse mijnerfgoed. Het werd een rijk geïllustreerd boekje met bijdragen van verschillende auteurs die collecties van mijnerfgoed bewaren of door en door kennen. Ook het immateriële erfgoed en de toekomst van de streek komen aan bod.
|
|
|
MaxiMine leerlingenbundel Deze bundel maakt deel uit van het MaxiMine lespakket. De leerlingenbundel bevat de opdrachten, de lerarenbundel vormt een praktische handleiding bij de opdrachten uit de MaxiMine leerlingenbundel. Het MaxiMine lespakket met mijnerfgoed als thema werd ontwikkeld door de Provinciale Hogeschool Limburg (PHL) in samenwerking met het Vlaams Mijnmuseum Beringen en de ECRU Erfgoed. Het lespakket richt zich in eerste instantie tot leerlingen uit de eerste graad van het Secundair Onderwijs (A-stroom).
|
|
|
MaxiMine lerarenbundel Deze bundel maakt deel uit van het MaxiMine lespakket en vormt een praktische handleiding bij de opdrachten uit de MaxiMine leerlingenbundel. Het MaxiMine lespakket met mijnerfgoed als thema werd ontwikkeld door de Provinciale Hogeschool Limburg (PHL). In deze bundel worden eerst de verschillende onderdelen van het lespakket toegelicht: het MaxiMine game, de MaxiMine leerlingen- en leerkrachtenbundel en het bezoek aan het mijnmuseum van Beringen. Hierna volgt een handleiding bij de diverse opdrachten uit de MaxiMine leerlingenbundel. Het lespakket is flexibel opgezet en kan dus op verschillende manieren worden geïmplementeerd en gecombineerd. Het lespakket richt zich in eerste instantie tot leerlingen uit de eerste graad van het Secundair Onderwijs (A-stroom).
|
|
|
Erfgoedradar Vanaf 2011 kunnen lagere scholen uit de Mijnstreek samen met ECRU Erfgoed een erfgoedradar opstellen. Dat wil zeggen dat we samen op speurtocht gaan naar sporen uit het verleden in en rond de school, en die onder begeleiding van erfgoedkenners verwerken in een album. In en rond de scholen van de Mijnstreek bevindt zich heel wat cultureel erfgoed, genoeg stof om op een leuke manier omgevingsgericht(er) te leren, én aan erfgoededucatie te doen. Maak samen met de leerlingen van je klas (basisonderwijs) en de Erfgoedcel een prachtige erfgoedradar: een album vol sporen uit het verleden, in de buurt van jouw school. Weet jij bijvoorbeeld wat de straatnamen rond je school betekenen? Welke oud-leerlingen een belangrijke rol speelden? Hoe oud het schoolgebouw is en wie het bouwde? Deze en nog véél meer vragen kan je met je klas beantwoorden door een erfgoedradar te maken. Ga als een echte speurder op zoek naar de herkomst van straatnamen, neem interviews af met bekende personen uit de buurt, ontdek de geschiedenis van oude gebouwen en natuurfenomenen, enzovoort.
|
|
|
Lesmap ‘Mijn-Geschiedenis’ In 2008 ontwikkelde basisschool De Triangel in samenwerking met de Stichting Erfgoed Eisden, de (provinciale) Cel Mijnerfgoed en de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed (thans ECRU Erfgoed), een lesmap over het mijnverleden. De map biedt 1001 aanknopingspunten om het mijnverleden aan bod te laten komen in alle graden van de lagere school. De doelstelling is om de omgeving waarin kinderen in de Mijnstreek leven, te verklaren door het verleden. De lesmap ‘Mijn-Geschiedenis’ is zowel een methode, een uitgewerkt project als een schat aan informatie rond de integratie van het mijnverleden in het programma van het lager onderwijs. In de lesmap kan je, naast de verschillende methodieken, opdrachten en spelen, ook heel wat achtergrondinformatie vinden over het mijnverleden in de streek. Het geheel is opgehangen aan een leuk Kijkboek: een stripverhaal over Bèrke, de Mijnmuis, en zijn avonturen. Wat vind je zoal in de lesmap?
|
|
|
Workshop: Erfgoed, wat zit er in voor jouw organisatie? Sinds januari 2010 kan je de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed bij jou op de dienst uitnodigen om een gratis workshop te komen geven rond erfgoed. Daar wordt de laatste jaren veel over gepraat. Er is ook zoiets als een Erfgoedcel. Maar hoe zit dat ook alweer precies? Hoe kan jij zelf aan de slag met erfgoed? En waarom zou je met jouw organisatie zelf een project rond of over erfgoed organiseren? Met deze workshop kom je te weten waar erfgoed op slaat en vooral: wat de meerwaarde is om met erfgoed aan de slag te gaan. |
