In de Mijnstreek zijn heel wat geschiedkundige kringen of heemkundige kringen actief. Sommigen zijn verbonden aan een (museale) collectie, anderen hebben grote (foto-)archieven, nog anderen spitsen zich toe op genealogie of geven prachtige jaarboeken uit… Het verzamelen van objecten en documentatie, de inzet, het denk- en studiewerk maakt van de heemkundige kringen een waardevolle en onmisbare schakel in het erfgoedveld.
Hieronder vind je een overzicht van de heemkringen in de Mijnstreek, met een link naar hun eigen website. Zijn er heemkundige kringen die volgens jou ontbreken in dit overzicht? Of zie je ergens een fout? Laat het ons dan zeker weten!
De Oudheidkundige en Culturele Kring Sint-Aldegondis As-Niel (Sint-Aldegondiskring) doet onderzoek naar naar de oude en hedendaagse geschiedenis van As en Niel in al haar facetten: folklore, taal, muziek, volkskunde en heemkunde.
Tevens publiceert zij hierover in het Het Aldegondisklokje dat eens in de drie maanden verschijnt, en organiseert zij wisseltentoonstellingen in Museum het Mieleke, dat is ondergebracht in een oude molen.Het documentatiecentrum is opgericht in 1991, toen 5 leden van de heemkring cursus zijn gaan volgen bij een heemkring in Lommel rond het archiveren en bewaren van documentair materiaal. Het merendeel van het materiaal in het documentatiecentrum is afkomstig uit schenkingen of legaten van inwoners van As en omstreken. Je kunt er terecht voor het raadplegen van krantenartikelen uit Het Belang van Limburg over As vanaf 1956, foto’s, dia’s of negatieven, gedenkprentjes, doodsbrieven- en prentjes, postkaarten en enkele registers van middenstand/bedrijven uit As en omstreken. Ook de archieven van enkele verenigingen zoals de plaatselijke fanfare, toneelvereniging en sportverenigingen zijn door hen aan het documentatiecentrum geschonken. Tenslotte zijn er nogal wat kopieën aanwezig van kerkregisters (vanaf 1836) en ambtelijke stukken, die dienen als onderzoeksbron voor het tijdschrift Het Aldegondisklokje.
Naam: Sint Aldegondiskring (voorzitter Kurt Rondelez)
Adres: Schansstraat 9, 3665 As
Telefoon: 089 65 72 70
Bezoekgegevens: Gemeentehuis As (kelder), Dorpsstraat 1, 3665 As
Contact: Rik Verlinden
E-mail: henri.verlinden@pandora.be
Openingstijden: elke dinsdagnamiddag van 14 tot 17 uur (gesloten in juli en augustus) of op afspraak tijdens de openingsuren van het gemeentehuis
Museum ’t Mieleke is begin jaren ’90 opgericht door de heemkring nadat het oude Molengebouw door hen werd gerestaureerd en de Gemeente de uitbating ervan aan de heemkring toewees. De collectie bestond in den beginne uit een grote bruikleen van uiteenlopende voorwerpen door een oud inwoner van As. Daar zijn in de loop der jaren diverse voorwerpen aan toegevoegd door lokale schenkingen en legaten.
De collectie van ’t Mieleke is bijzonder divers, en telt rond de 1700 voorwerpen. Er zijn archeologische vondsten, die bij graafwerken te voorschijn kwamen. Er zijn voorwerpen die met het molenaarsleven te maken hebben – waardoor de eeuwenoude techniek van het malen goed kan worden geïllustreerd. Tenslotte zijn er de vele gebruiksvoorwerpen en curiosa, zoals objecten uit processies, vroeg-20ste-eeuwse kledij, muziekinstrumenten, devotievoorwerpen, speelgoed… In de zomerperiode worden er thematentoonstellingen georganiseerd, waarbij steeds andere voorwerpen aan bod komen.
Klik hier om naar de pagina met informatie over de musea in de Mijnstreek te gaan.
Bezoekgegevens: A. Dumontlaan 17, 3665 As
Contact: Vital Maesen
Telefoon: 089 85 72 19
Openingstijden: elke dinsdagvoormiddag en op speciale openingsdagen van tijdelijke tentoonstellingen
Heemkunde Beringen | Kiosk werd opgericht met als doel het bewaren, behouden, populariseren, onderzoeken en publiceren van het historisch patrimonium van Beringen en Paal.
Ondertussen is het een echt kenniscentrum over o.a. het religieuze en (volkse) cultureel erfgoed én over genealogie op het grondgebied van Beringen en Paal. Er wordt vrij intensief onderzoek gedaan naar lokale geschiedenis en genealogie.
Het heemkundelokaal is uitgebouwd tot een uitgebreid archief met boeken, foto’s, postkaarten, affiches, kaarten, bidprentjes (25.000 stuks!) en uiteenlopende voorwerpen (waaronder bijv. vlag van de oudstrijdersbond, eretekens van WO1 strijders, gereedschap van een oude wagenmakerij in Paal, fotografie-objecten en enkele schilderijen en sculpturen).
Eens in de drie maanden verschijnt het tijdschrift ‘Kiosk’ en jaarlijks verschijnt er een jaarboek plus kalender. De heemkring organiseert regelmatig tentoonstellingen en lezingen en neemt deel aan activiteiten als Erfgoeddag en Open Monumentendag.
Voorzitter: Chris Cierpial
Adres: Maasheide 39, 3580 Beringen
E-mail: chris@heemkunde-beringen.be
Website: www.heemkunde-beringen.be
Heemlokaal: Oud Stadhuis, Markt 8, 3580 Beringen
Toegankelijkheid: elke derde zaterdag van de maand van 9:00 tot 12:00u
De Heemkundige Kring van Beverlo werd in 1990 gesticht door Charles Cuppens n.a.v. de publicatie van het boek ‘Bjèvel Boven!’, dat Marc Bertrands, oud-Beverlonaar, op dat ogenblik in manuscriptvorm voltooid had. Sindsdien zijn meer dan vijfentwintig jaar voorbijgevlogen en heeft de kring een trouw en hecht publiek verworven, dat steeds op de talrijke activiteiten aanwezig is.
De kring stelt zich enerzijds tot doel de geschiedenis van Beverlo te onderzoeken en bekend te maken (door o.a. de publicatie van een driemaandelijks tijdschrift Erfwacht, boeken en documentaires en de organisatie van heemkundige thema-avonden) en anderzijds het geschied- en oudheidkundig patrimonium van Beverlo te onderhouden en te behoeden voor verdwijning. Momenteel telt de kring een driehonderdtal sympathisanten die op Erfwacht geabonneerd zijn.
Contactinfo: de maatschappelijke zetel van Heemkunde-Beverlo bevindt zich bij François Noels, Poelakkerstraat 56, 3581 Beverlo
Telefoon: 011 60 51 48
E-mail: erfwachtbeverlo@hotmail.com
Website: www.heemkundebeverlo.be
‘Koersel door de jaren’ doet meer dan gewoon oude foto’s verzamelen!
De vereniging wil de belangstelling voor de eigen leefomgeving en de kennis over die omgeving in het verleden en heden vergroten en tracht dit doel te bereiken door zelfstudie, archiefonderzoek en het uitgeven van publicaties. De Vereniging beschikt over verschillende foto’s, postkaarten en een digitaal archief.
Alle geschiedkundige bevindingen worden vroeg of laat aan het belangstellend publiek bekendgemaakt via gedrukte uitgaven of via hun website (archief). ‘Koersel door de jaren’ is dan ook steeds op zoek naar interessant archiefmateriaal, naar foto’s en verhalen, en natuurlijk naar mensen die dezelfde interesse hebben.
Naam: ‘Koersel door de jaren’ – Heemkundige vereniging Koersel
Adres: Klaverstraat 1, 3582 Koersel-Beringen
Telefoon: 0495 434 695
E-mail: koerseldoordejaren@live.be
Website: www.koerseldoordejaren.be
Facebookpagina: Koersel door de jaren
Heemkring Heidebloemke wil onderzoek naar heemkunde in de ruimste zin bevorderen. De heemkring streeft naar een hedendaagse ontsluiting van het archief, dat bestaat uit foto’s, dia’s, doodsbrieven en bidprentjes, maar ook talloze krantenartikelen en correspondentie. Heidebloemke organiseert tentoonstellingen en maakt publicaties rond de Genkse geschiedenis. Het Heidebloemke geeft zesmaal per jaar een tijdschrift uit, al sinds 1932 (waarvan de helft al is gedigitaliseerd). Daarnaast beschikt het Heidebloemke over een uitgebreide handbibliotheek over de historie van Genk.
De heemkring is gevestigd in de openbare Bibliotheek van Genk, en het staat je altijd vrij om eens binnen te lopen.
Voorzitter: Jef Habex (J. M. Winterslaan 24, 3600 Genk, jef.habex@genk.be)
Naam: Heemkring Heidebloemke vzw
Adres: Stadsplein 3 bus 21, 3600 Genk
Telefoon: 089 65 35 95
E-mail: info@heidebloemke.be
Website: www.heidebloemke.be
Openingsuren: maandag, dinsdag, donderdag van 10:00u tot 16:00u en vrijdag van 10:00u tot 12:00u
Bij de voorstelling van het eerste jaarboek in november 2001, kondigde de Geschied- en Heemkundige Kring Heusden aan dat het de bedoeling was om jaarlijks een jaarboek uit te brengen onder de blijvende titel Heusden vroeger. Traditioneel wordt de presentatie van het jaarboek gekoppeld aan een tentoonstelling in de Bibliotheek van Heusden-Zolder, en ieder jaar wordt er voor een ander thema gekozen. Zo zijn onder andere al de thema’s ‘Schutterijen’, ‘Stoeten en processies’,’Wielersport in Heusden’, ‘Mijnwerkersbrancardiers’, ‘Lowie Beets’, en ‘KWB Heusden 70 jaar’ behandeld.
Naast een omvangrijk archief doodsbrieven en bidprentjes, communieprentjes, foto’s en archiefstukken heeft de heemkring ook de bibliotheek van wijlen Alfons Claes in beheer.
Tevens houdt de Geschied- en Heemkundige Kring Heusden op 1 mei traditiegetrouw de kapellekesactie. Alle kapellen, van grote tot kleine, worden dan bezocht en buurtbewoners die voor een mooie versiering zorgen, worden verrast met een kleine attentie.
Naam: Geschied- en Heemkundige Kring Heusden
Adres: Sint-Jansblok, 3550 Heusden-Zolder
Telefoon: 011 75 94 01
Voorzitter: Sylvain Huybrechts
E-mail: sylvainhuybrechts@hotmail.com
Facebookpagina: Heemkundige Kring Heusden
De ‘Vereeniging voor Oudheidkunde Folklore en Natuurschoon’ werd in 1938 opgericht door August Deprez en Jozef Rogiers, vanuit het ontstaan van een studiekring welke zich ten doel stelde het verleden van Zolder uit te diepen. De Heemkundige Kring Zolder staat in voor het beheer van Museum Het Woutershof.
De heemkring beschikt over de persoonlijke archieven van de oorspronkelijke stichters (A. Deprez, bediende bij de Kolenmijn in Zolder en zeer actief in het verenigingsleven, en J. Rogiers, docent en schoolhoofd). Naast de vele gebruiksvoorwerpen beheert de heemkring talrijke foto’s, documenten, oude studieboeken, affiches, prenten, films en tekeningen van onder meer het verenigingsleven, de historie en het dagelijks leven in Zolder.
Naam: Heemkundige Kring Zolder
Adres: Dekenstraat 28, 3550 Heusden-Zolder
Voorzitter: Theo Houben
Telefoon: 0477 22 66 48
E-mail: theo.houben@skynet.be
What’s in a name? Erfgoedwerking Helchteren houdt zich bezig met het het erfgoed in de deelgemeente Helchteren. Zij geven regelmatig publicaties uit en waren de drijvende kracht achter de oprichting van een monument voor de oorlogsslachtoffers van Helchteren.
Adres: Bosstraat 40, 3530 Houthalen-Helchteren
Contact: Emiel Vanvoorden
Telefoon: 011 49 20 76
Geschied- en heemkundige kring De Klonkviool streeft na om vanuit geografisch en sociaalhistorisch oogpunt het leven van de bewoners van Houthalen-Helchteren te behouden, te documenteren en daarover te informeren.
Heemkring De Klonkviool houdt lokaal in de pastorij van Houthalen-Helchteren. De werking van De Klonkviool is voornamelijk gericht op inhoudelijk onderzoek en publicaties over de geschiedenis van Houthalen-Helchteren. De heemkring heeft niet de intentie een museum te zijn, al kun je er nog wel terecht om de collectie fossielen en mineralen van het voormalige Museum Ons Mijnverleden te bezichtigen, of om de ‘klonkviool’ waarnaar de heemkring is vernoemd te bewonderen!
De Heemkring beschikt over een aanzienlijke collectie archief- en documentatiemateriaal over Houthalen-Helchteren, en een uitgebreide bibliotheek over het koolmijnverleden van Houthalen. Medewerkers helpen je graag bij het opzoeken naar informatie over een bepaald onderwerp.
Elke dinsdagvoormiddag komen de leden van de geschied- en heemkundige kring De Klonkviool samen in de mooie 18e eeuwse pastorij in Houthalen centrum. Vanaf 9 uur ’s morgens tot aan het middaguur staan de deuren van hun ‘clublokaal’ open. Iedereen die geinteresseerd is in het verleden van de gemeente is er welkom!
Geschied- en heemkundige kring De Klonkviool geeft geen tijdschrift uit, maar heeft al een aanzienlijk aantal publicaties op haar naam staan.
Naam: Geschied- en heemkundige kring De Klonkviool
Adres: Pastorijstraat 13, Houthalen-Helchteren
E-mail: heemkring@houthalen-helchteren.be
Website: www.heemkring-houthalen.be
De Heemkundige Kring Vochte zag het daglicht in 1960 onder impuls van de hoofdonderwijzer. De heemkring organiseert tentoonstellingen (oude ambachten, vroege fotografie) maar geeft ook drie keer per jaar een tijdschrift uit (Vochte) waarin historische feiten uit Vucht aan bod komen, maar waar ook dorpsnieuws in wordt gemeld. De heemkring beschikt over digitaal fotomateriaal dat afkomstig is van Vuchtenaren die dat door de heemkring hebben laten inscannen.
Contact: Giel Vranken
Adres: Sint-Laurentiusstraat 39, 3630 Maasmechelen
GSM: 0478 56 74 73
E-mail: guillaumevranken@gmail.com
Website: www.vochte.be
In de nazomer van 2012, na enige tijd stilte, zijn enkele leden van Heemkring ’t Oude Grimbiaca bij elkaar gekomen, om te bespreken op welke manier de heemkring voort zou kunnen bestaan na het overlijden van de heer L. Wampers. Er werd beslist een nieuwe doorstart te maken.
Er vertrokken oude bestuursleden, en er kwamen nieuwe bij zodat een nieuwe enthousiaste groep ontstond.
Leopold Crijns werd aangesteld als secretaris, en Carlo Dubois werd bereid gevonden om het voorzitterschap op zich te nemen. Guido Vrancken werd de nieuwe penningmeester.
Alojz Rak en Flor Thomassen vervolledigen de heemkring, en in oktober van 2013 verscheen het eerste vernieuwde tijdschrift van de heemkring, tesamen met een eerste tentoonstelling. Het tijdschrift verschijnt ieder kwartaal.
De heemkring is nog steeds op zoek naar nieuwe leden, maar ook naar documentatiemateriaal om hun tijdschrift mee te kunnen vullen, en om tentoonstellingen te kunnen blijven maken.
Iedere eerste maandag van de maand is er een bijeenkomst gepland in het wijkcentrum van Opgrimbie (Hoekstraat 1) waar gegadigden mogen aanschuiven of hun materiaal kunnen laten digitaliseren.
Neem vooral ook een kijkje op de website waar ze het kerkhof van Opgrimbie nieuw leven in hebben geblazen!
Naam: Heemkundige Kring ’t Oude Grimbiaca
Adres: Schoolstraat 17, 3630 Maasmechelen
Telefoon: 089 76 29 68 (voorzitter)
E-mail: ford.rs200@gmail.com
Website: https://t-oude-grimbiaca.weebly.com
Na 28 jaren en meer dan 80 “beukskes” en vierduizend bladzijden Mechelse geschiedenis, besliste de heemkring Oud-Mechelen er een punt achter te zetten. Vele Mechelère keken telkens vol belangstelling uit naar een nieuwe uitgave. Met het jaarboek 2012 kwam er een einde aan zovele jaren grasduinen in het Mechelse leven door de jaren heen. Dankzij de inzet en het opzoekwerk van een groep gemotiveerde Oud-Mechelère werd heel wat historisch kennis over het dorp vergaard en gearchiveerd voor de toekomstige generaties.
Spijtig genoeg zijn de voorbije jaren meerdere bestuursleden overleden, waardoor het voor de uitgedunde redactiekern moeilijk werd om de heemkundige activiteiten verder te zetten.
“Mechelère” en “Oud-Mechelère”, die interesse hebben om mee te werken aan de vernieuwde heemkundige kring of deel wensen uit te maken van het nieuwe bestuur, mogen contact opnemen met Lucien Claessens (lucien.claessens@skynet.be, 089 77 12 84), Ivo Houben (089 76 55 52) of Marcel Merlo (marcelmerlo@yahoo.com, 089 76 28 45).
Naam: Heemkunde Mechelen aan de Maas
Adres: Jos Smeetslaan 227, 3630 Maasmechelen
Telefoon: 089 77 12 84 (Lucien Claessens)
E-mail: lucien.claessens@skynet.be
De “Stichting Erfgoed Eisden” groeide in 1998 uit de vroegere “Geschied- en Heemkundige Kring – Eisden” die werd opgericht op 28 december 1983.
De Stichting zet zich in voor het beschermen en conserveren van alle roerend en onroerend erfgoed, het beschrijven en vastleggen van de geschiedenis van Eisden. Vanaf 1995 werd, in samenwerking met het Gemeentebestuur van Maasmechelen gestart met de renovatie en inrichting van het “Museum van de Mijnwerkerswoning”, waar ook het “Archief- en Documentatiecentrum” werd ondergebracht.
Al in 1984 verscheen het eerste tijdschrift, dat tot op heden nog altijd verschijnt. De inhoudsopgaven van het tijdschrift zijn op de website van de stichting in te zien.
Naam: Stichting Erfgoed Eisden
Adres: Paul Nicoulaan 24, 3630 Eisden
Telefoon: 089 76 52 25
E-mail: ludocoenen@telenet.be
Website: www.erfgoedeisden.be
In augustus 2014 startte Stichting Erfgoed Opgrimbie Vroeger en Nu haar werking, met als doel het erfgoed van Opgrimbie te bewaren voor het nageslacht. Meer informatie en foto’s vind je op de Facebook-pagina van de vereniging.
Secretaris: Leopold Crijns
Adres: Daalbroekstraat 34, 3630 Maasmechelen
GSM: 0473 31 70 83
E-mail: erfgoed.opgrimbie@hotmail.com
Facebookpagina: Stichting-Erfgoed-Opgrimbie-Vroeger-en-Nu